Μερική απασχόληση - σπαστό ωράριο

Ερώτημα 1
Απασχόληση έως 39 ώρες την εβδομάδα θεωρείται μερική απασχόληση ;

 

Απάντηση
 Σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 38  του Ν.1892/1990  ορίζεται ότι:

«1. Κατά την κατάρτιση της σύμβασης εργασίας ή κατά τη διάρκειά της ο εργοδότης και ο μισθωτός μπορούν με έγγραφη ατομική σύμβαση να συμφωνήσουν, ημερήσια ή εβδομαδιαία ή δεκαπενθήμερη ή μηνιαία εργασία, για ορισμένο ή αόριστο χρόνο, η οποία θα είναι μικρότερης διάρκειας από την κανονική (μερική απασχόληση). Κατά συνέπεια η απασχόληση  εργαζόμενου επί  τριάντα εννέα  ( 39)  ώρες την εβδομάδα  , όταν το πλήρες εβδομαδιαίο ωράριο  του συγκρίσιμου  εργαζόμενου (του πλήρως απασχολούμενου)  ανέρχεται σε σαράντα (40)  ώρες, λογίζεται ως μερική απασχόληση.

 

 

Ερώτημα 2

Κατά την πρόσληψη δηλώνω ωράριο εργασίας , το οποίο όμως δυστυχώς αλλάζει συνεχώς ανάλογα με τις ανάγκες τις επιχείρησης . Με καλύπτει κάθε φορά η αποστολή του Ε4 συμπληρωματικού ωραρίου ή πρέπει να φτιάχνω και κάθε φορά σύμβαση για τις συνολικές ώρες και το ωράριο ;

 
Απάντηση
Στη διάταξη του άρθρου 59 του Ν.4635/30-10-2019 (που τροποποίησε την παράγραφο 11 του άρθρου 38 του Ν.1892/1990), ορίζονται τα εξής: «Αν παραστεί ανάγκη για πρόσθετη εργασία πέραν από τη συμφωνηθείσα, ο εργαζόμενος έχει υποχρέωση να την παράσχει, αν είναι σε θέση να το κάνει και η άρνηση του θα ήταν αντίθετη με την καλή πίστη. Αν παρασχεθεί εργασία πέραν της συμφωνημένης, ο μερικώς απασχολούμε[1]νος δικαιούται αντίστοιχης αμοιβής με προσαύξηση δώδεκα τοις εκατό (12%) επί της συμφωνηθείσας αμοιβής για κάθε επιπλέον ώρα εργασίας που θα παράσχει. O μερικώς απασχολούμενος μπορεί να αρνηθεί την παροχή εργασίας πέραν της συμφωνημένης, όταν αυτή η πρόσθετη εργασία λαμβάνει χώρα κατά συνήθη τρόπο. Σε κάθε περίπτωση η πρόσθετη αυτή εργασία δύναται να πραγματοποιηθεί κατ’ ανώτατο όριο μέχρι τη συμπλήρωση του πλήρους ημερήσιου ωραρίου του συγκρίσιμου εργαζομένου». Επισημαίνεται ότι, συγκρίσιμος εργαζόμενος με πλήρη απασχόληση (κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 38, παρ. 2, εδάφιο β’, του Ν.1892/1990), νοείται κάθε εργαζόμενος πλήρους απασχόλησης, που απασχολείται στην ίδια επιχείρηση με σύμβαση ή σχέση εξαρτημένης εργασίας, και εκτελεί ίδια ή παρόμοια καθήκοντα, υπό τις αυτές συνθήκες. Όταν στην επιχείρηση δεν υπάρχει συγκρίσιμος εργαζόμενος με πλήρη απασχόληση, η σύγκριση γίνεται με αναφορά στη συλλογική ρύθμιση στην οποία θα υπαγόταν ο εργαζόμενος αν είχε προσληφθεί με πλήρη απασχόληση. Οι εργαζόμενοι με σύμβαση ή σχέση εργασίας μερικής απασχόλησης δεν επιτρέπεται να αντιμετωπίζονται δυσμενώς σε σχέση με τους συγκρίσιμους εργαζόμενους με κανονική απασχόληση, εκτός εάν συντρέχουν αντικειμενικοί λόγοι οι οποίοι τη δικαιολογούν, όπως η διαφοροποίηση στο ωράριο εργασίας. Τα δεδομένα που προκύπτουν από τη διάταξη αυτή είναι τα εξής:

• Ο μερικώς απασχολούμενος δικαιούται αμοιβής με προσαύξηση δώδεκα τοις εκατό (12%) επί της συμφωνηθείσας αμοιβής, για κάθε επιπλέον ώρα εργασίας πέραν της συμπεφωνημένης. Η διάταξη αυτή αφορά και τους εκ περιτροπής απασχολούμενους στην περίπτωση που απασχολούνται έκτακτα σε επιπλέον ημέρα εργασίας.

• Η πρόσθετη αυτή εργασία δύναται να πραγματοποιηθεί κατ’ ανώτατο όριο μέχρι τη συμπλήρωση του πλήρους ημερήσιου ωραρίου του συγκρίσιμου εργαζόμενου, ήτοι μέχρι την όγδοη (8η) ώρα ημερήσιας εργασίας όταν ο συγκρίσιμος εργαζόμενος απασχολείται επί πενθήμερο με συμβατικό ημερήσιο ωράριο εργασίας οκτώ (8) ωρών, και μέχρι έξι (6) ώρες και σαράντα (40) λεπτά ημερήσιας εργασίας, όταν ο συγκρίσιμος εργαζόμενος απασχολείται επί εξαήμερο με συμβατικό ημερήσιο ωράριο εργασίας έξι ωρών και σαράντα λεπτών.

•  Όταν η μεταβολή των εβδομαδιαίων ωρών ή ημερών εργασίας του μισθωτού, στα πλαίσια πάντα της μερικής ή εκ περιτροπής απασχόλησης γίνεται σε σταθερή και μόνιμη βάση, όπως για παράδειγμα όταν ένας εργαζόμενος με πενθήμερη απασχόληση 4 ωρών ημερησίως, συμφωνηθεί πλέον να εργάζεται με 6 ώρες την ημέρα, τότε συντάσσεται νέα τροποποιητική ατομική σύμβαση εργασίας μερικής απασχόλησης, ως προϊόν συμφωνίας εργοδότη και μερικώς απασχολούμενου. Στο πλαίσιο αυτό υποβάλλεται στο πληροφοριακό σύστημα Εργάνη το έντυπο Ε9 «Σύμβαση μερικής ή/και εκ περιτροπής εργασίας», ενώ ταυτόχρονα υποβάλλονται υποχρεωτικά σαρωμένα ως συνημμένα, τα έγγραφα καθώς και οι σχετικές συμφωνίες ή αποφάσεις που αφορούν την εκ περιτροπής εργασία, αφού έχουν τεθεί όλες οι απαραίτητες υπογραφές (Άρθρο 3, παρ ζ, Υ.Α. 28153/126/28-8-2013) επιλέγοντας εν προκειμένω το πεδίο «Τροποποίηση όρων ατομικής σύμβασης μερικής απασχόλησης». Το αντίστοιχο ισχύει και σε περίπτωση τροποποίησης σύμβασης εκ περιτροπής εργασίας. Στις περιπτώσεις αυτές ο μερικώς απασχολούμενος δεν δικαιούται αμοιβής με προσαύξηση δώδεκα τοις εκατό (12%) για κάθε επιπλέον ώρα εργασίας πέραν της συμπεφωνημένης, με το αιτιολογικό ότι η πρόσθετη εργασία δεν είναι έκτακτη. Διευκρινίζεται ότι σε περίπτωση μεταβολής των εβδομαδιαίων ωρών εργασίας του μισθωτού σε σταθερή και μόνιμη βάση, στις παρατηρήσεις του εντύπου Ε9 θα αναγράφεται για παράδειγμα: «Τροποποίηση από της ατομικής σύμβασης μερικής απασχόλησης από πενθήμερη απασχόληση 4 ωρών ημερησίως σε 6ωρη, πενθήμερη απασχόληση.»[1]

Ερώτημα 3
 Μπορεί την μέρα που χρειάζεται να δουλέψει είτε 6 είτε 8 ώρες να είναι σπαστό πρωί απόγευμα ;

 
Απάντηση
Στο άρθρο 38, παρ.7, του Ν.1892/1990 ορίζεται ότι « Αν η μερική απασχόληση έχει καθοριστεί με ημερήσιο ωράριο μικρότερης διάρκειας από το κανονικό, η παροχή της συμφωνημένης εργασίας των μερικώς απασχολούμενων πρέπει να είναι συνεχόμενη και να παρέχεται μία φορά την ημέρα. Η διάταξη του προηγούμενου εδαφίου δεν εφαρμόζεται στους οδηγούς αυτοκινήτων μεταφοράς μαθητών, νηπίων και βρεφών και στους συνοδούς αυτών που εργάζονται στα ιδιωτικά εκπαιδευτήρια, στους παιδικούς και βρεφονηπιακούς σταθμούς και στα νηπιαγωγεία, καθώς και στους καθηγητές που εργάζονται στα φροντιστήρια ξένων γλωσσών και μέσης εκπαίδευσης».

Με βάση την ανωτέρω διάταξη , αν στο πλαίσιο της μερικής απασχόλησης, το    ημερήσιο ωράριο των υπόψη εργαζομένων είναι μικρότερης διάρκειας από το κανονικό πχ εξάωρο , πεντάωρο,  τετράωρο κλπ,  το διακεκομμένο ωράριο συνιστά  παράβαση . Ειδικότερα , η κατάτμηση του ωραρίου των μερικώς απασχολούμενων επισύρει πρόστιμο ανά θιγόμενο εργαζόμενο ύψους 950,00 €  σύμφωνα με την Αριθμ. 14675/469/20 (ΦΕΚ 1378 Β/14-4-2020) που τροποποίησε την  60201/Δ7.1422/20-12-2019 (4997/Β'/31-12-2019) απόφαση  του Υπουργού Εργασίας. Αντίθετα ,  αν  το    ημερήσιο ωράριο των  υπόψη  εργαζομένων  μια συγκεκριμένη ημέρα είναι κανονικής διάρκειας , ήτοι 8ωρο επί πενθήμερης εργασίας ή 6 ώρες και 40 λεπτά επί εξαήμερης εργασίας, το ωράριο τους  μπορεί  εν προκειμένω να είναι είτε συνεχές είτε και διακεκομμένο. 

Άρα αν η επιχείρηση απασχολεί με καθεστώς   μερικής απασχόλησης με πενθήμερη εργασία εβδομαδιαίως  και  την ημέρα Πέμπτη,   εργαζόμενος απασχολείται 8:30 – 13:30 και 15:00-16:30  ήτοι συνολικά 6 ώρες και  30 λεπτά  , το διακεκομμένο αυτό ωράριο είναι μικρότερης διάρκειας από το κανονικό (κανονικό ωράριο είναι εν προκειμένω το 8ωρο)  και συνιστά παράβαση.

Αν όμως η επιχείρηση που εφαρμόζει πενθήμερη εργασία εβδομαδιαίως  και  την ημέρα Πέμπτη,   εργαζόμενος απασχολείται 8:30 – 13:30 και 15:00-18:00  ήτοι συνολικά οκτώ (8)  ώρες, το διακεκομμένο αυτό ωράριο είναι την ημέρα της Πέμπτης ,  κανονικής  διάρκειας [το κανονικό ωράριο επί πενθημέρου είναι οι οκτώ (8) ώρες]  και  δεν συνιστά παράβαση. Διευκρινίζεται ότι η  δυνατότητα διακεκομμένου ωραρίου , εν προκειμένω στο οκτάωρο ημερήσιο ωράριο είναι σύννομη  εφόσον δεν αντίκειται σε όρο συλλογικής σύμβασης , κανονισμού εργασίας , νόμου , υπουργικής απόφασης , ατομικής σύμβασης εργασίας κλπ. Σας επισημαίνουμε ότι προκειμένου για καταστήματα  κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 42, παρ. 6 του Ν.1892/1990 «Οι μισθωτοί των καταστημάτων που λειτουργούν με διακεκομμένο ωράριο για όλες ή μερικές ημέρες της εβδομάδας δικαιούνται μεσημβρινής αναπαύσεως που δεν μπορεί να είναι μικρότερη από τρεις ώρες». Επίσης  Οι ώρες  εργασίας του εν γένει προσωπικού κουζίνας του παρ΄ οιωδήποτε εργοδότη επί σχέσει εργασίας ιδιωτικού δικαίου απασχολούμενου εις πάσης φύσεως και μορφής εργαστήρια Παρασκευής φαγητών (εστιατόρια, ζυθεστιατόρια, μαγειρεία, οινομαγειρεία, ψητοπωλεία, μπαρ, κοσμικά και εξοχικά κέντρα διασκεδάσεως, ξενοδοχεία, νοσοκομεία κλινικαί, αναρρωτήρια, ξενώνες, οικοτροφεία, ιδρύματα, ιδιωτικά εκπαιδευτήρια, εργοστάσια, λέσχαι κ.λ.π.) ορίζονται συνεχείς άνευ διακοπής.

 

Ερώτημα 4
 Αν εγώ δηλώσω αρχικά πρόσληψη με 36 ώρες την εβδομάδα και τελικά σε μια εβδομάδα δουλέψει 39 ώρες υπάρχει πρόβλημα ;

Απάντηση
 Είναι νόμιμη η απασχόληση του μερικώς απασχολούμενου με αρχική πρόσληψη με 36 ώρες εργασίας εβδομαδιαίως , σε εργασία πέραν της συμφωνηθείσας μέχρι 39 ώρες με τους όρους και τις προϋποθέσεις του άρθρου 59 του Ν.4635/30-10-2019 (βλέπε απάντηση ερωτήματος 2).


Προς  πληρέστερη ενημέρωση , στο άρθρο 57 του νέου εργασιακού νόμου που έχει κατατεθεί προς ψήφιση στη βουλή  ορίζονται τα εξής :

 «11. Αν παραστεί ανάγκη για πρόσθετη εργασία πέραν της συμφωνημένης, ο εργαζόμενος έχει υποχρέωση να την παράσχει, αν είναι σε θέση να το κάνει και η άρνησή του δεν είναι αντίθετη με την καλή πίστη. Η πρόσθετη εργασία μπορεί να παρασχεθεί, εφόσον συμφωνεί ο εργαζόμενος  και κατά ωράριο που δεν είναι συνεχόμενο  σε σχέση με το συμφωνημένο ωράριο της ίδιας ημέρας, υπό την επιφύλαξη των διατάξεων περί ημερήσιας ανάπαυσης. Αν παρασχεθεί εργασία πέραν της συμφωνημένης, ο μερικώς απασχολούμενος δικαιούται αντίστοιχης αμοιβής με προσαύξηση δώδεκα τοις εκατό (12%) επί της συμφωνηθείσας αμοιβής για κάθε επιπλέον ώρα εργασίας που θα παράσχει. O μερικώς απασχολούμενος μπορεί να αρνηθεί την παροχή εργασίας πέραν της συμφωνημένης, όταν η πρόσθετη εργασία λαμβάνει χώρα κατά συνήθη τρόπο. Σε κάθε περίπτωση η πρόσθετη αυτή εργασία δύναται να πραγματοποιηθεί κατ’ ανώτατο όριο μέχρι τη συμπλήρωση του πλήρους ημερήσιου ωραρίου του συγκρίσιμου εργαζομένου.».

 

Ερώτημα 5
 Πότε θεωρείται στη μερική απασχόληση ότι έχουμε υπερεργασία και υπερωρία ;


Απάντηση
Στη μερική απασχόληση δεν είναι νόμιμη η υπερωριακή απασχόληση, με δεδομένο ότι η πρόσθετη εργασία πέραν της συμφωνηθείσας δύναται να πραγματοποιηθεί κατ’ ανώτατο όριο μέχρι τη συμπλήρωση του πλήρους ημερήσιου ωραρίου του συγκρίσιμου εργαζομένου (κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 59, του Ν.4635/2019).

Κατά συνέπεια η πρόσθετη εργασία του μερικώς απασχολούμενου που υπερβαίνει το πλήρες εβδομαδιαίο ωράριο των οκτώ (8) ωρών επί πενθημέρου και των έξι ωρών και σαράντα λεπτών επί εξαημέρου λογίζεται ως υπερωρία, η οποία προφανώς δεν είναι νόμιμη, νοούμενη ως κατ’ εξαίρεση (παράνομη) υπερωρία.