Όπως παγίως γίνεται δεκτό κατά τη νομολογία του Συμβουλίου
της Επικρατείας, κατά την έννοια των διατάξεων της νομοθεσίας του ΙΚΑ (ίδια
διατύπωση χρησιμοποιεί και το άρθρο 38 του ν.4387/2016: « πάσης φύσεως
αποδοχών των εργαζομένων, με την επιφύλαξη της παραγράφου 17 του άρθρου 39 του
παρόντος νόμου, με εξαίρεση τις κοινωνικού χαρακτήρα έκτακτες παροχές λόγω
γάμου, γεννήσεως τέκνων, θανάτου και βαριάς αναπηρίας »), ως αποδοχές, επί των
οποίων υπολογίζονται οι ασφαλιστικές εισφορές, θεωρούνται οι πάσης φύσεως
χρηματικές ή σε είδος παροχές του εργοδότη προς τον μισθωτό, έστω και αν οι
παροχές αυτές δεν δίδονται αμέσως ως αντάλλαγμα της εργασίας που προσφέρει ο
μισθωτός, αλλά χορηγούνται σε αυτόν από τον εργοδότη οικειοθελώς και από
ελευθεριότητα, πάντως, όμως, με αφορμή τη σχέση εργασίας που τους συνδέει και
με την επιφύλαξη του δικαιώματος του εργοδότη να διακόψει μονομερώς τις παροχές
αυτές. Εξαιρούνται μόνον οι έκτακτες παροχές κοινωνικού χαρακτήρα που
απαριθμούνται περιοριστικά στο ανωτέρω εδ. α΄ της παρ. 1 του άρθρου 17 του
Κανονισμού Ασφαλίσεως του Ι.Κ.Α. και ήδη στο άρθρο 38 ν.4387/2016 δηλαδή, δώρα
λόγω γάμου του ασφαλισμένου ή των τέκνων του, γεννήσεως τέκνων του ασφαλισμένου
και βοηθήματα στην οικογένεια θανόντος ασφαλισμένου. Κατ' ακολουθία αυτών, υπόκειται
σε ασφαλιστικές εισφορές η οποιασδήποτε φύσεως χρηματική ή σε είδος παροχή, η
οποία χορηγείται από τον εργοδότη για την επιβράβευση της αποδοτικότητας των
μισθωτών (πριμ παραγωγής), έστω και αν η παροχή αυτή δίδεται από ελευθεριότητα
του εργοδότη, ο οποίος επιφυλάσσει στον εαυτό του το δικαίωμα να τη διακόψει
μονομερώς (βλ. Σ.τ.Ε. 2140/1993 Ολομ., 709/2004). Έτσι έχει γίνει δεκτό
ότι οι δωροεπιταγές περιλαμβάνονται στην έννοια του μισθού και συνεπώς
υπόκειται σε ασφαλιστικές εισφορές (ΣτΕ 1089/2009).
Επίσης συνυπολογίζονται και οι χορηγούμενες από τον εργοδότη παροχές σε είδος (τροφή, κατοικία, φωτισμός κλπ.) εφόσον βέβαια δίνονται ως αντάλλαγμα της παρεχομένης από τους εργαζόμενους εργασίας. Με απόφαση του ΔΣ του ΕΦΚΑ αποτιμάται κάθε χρόνο η αξία τους σε χρήμα. Σε περιπτώσεις που δεν έγινε αποτίμηση, τότε ο υπολογισμός της γίνεται από τα όργανα του ΕΦΚΑ βάσει της πραγματικής αξίας.
Για το 2019 εξακολουθεί να ισχύει η ΙΚΑ Α42/4/24.5.2016 κατά την απόφαση ΔΣ ΙΚΑ 67/2016 (ΦΕΚ Β' 1342/13-05-2016), με την ακόλουθη αποτίμηση:
α) Για ένα γεύμα 4,80 ΕΥΡΩ
β) Για πλήρη τροφή 9,60 ΕΥΡΩ
γ) Για κατοικία (μην.) 75,40 ΕΥΡΩ
δ) Για πλήρη τροφή και κατοικία (μην.) 301,50 ΕΥΡΩ
Ως προελέχθη, για περιπτώσεις που δεν υπάρχει αποτίμηση, η επιβολή εισφοράς γίνεται επί της πραγματικής αξίας της παροχής.
1. Στη φορολογία εισοδήματος οι διατακτικές σίτισης αναφέρονται στην περίπτωση ζ΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 14 του ΚΦΕ σχετικώς με τις απαλλαγές εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις. Ειδικότερα, στην περίπτωση ζ΄ αναφέρεται ότι, από τον υπολογισμό του εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις εξαιρείται η αξία των διατακτικών σίτισης αξίας έως έξι (6) ευρώ ανά εργάσιμη ημέρα.
Με το έγγραφο ΔΕΑΦ Β 1121357/4-9-2015 δόθηκαν οδηγίες σχετικά με τον τρόπο εξαργύρωσης και την έκπτωση των διατακτικών σίτισης έως 6 ευρώ.
Σύμφωνα με τη γενική αρχή έκπτωσης των δαπανών (άρθρου 22 του N.4172/2013), κατά τον προσδιορισμό του κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα, επιτρέπεται η έκπτωση όλων των δαπανών, με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 23 του Κ.Φ.Ε. οι οποίες: α) πραγματοποιούνται προς το συμφέρον της επιχείρησης ή κατά τις συνήθεις εμπορικές συναλλαγές της, β) αντιστοιχούν σε πραγματική συναλλαγή και η αξία της συναλλαγής δεν κρίνεται κατώτερη ή ανώτερη της αγοραίας, στη βάση των στοιχείων που διαθέτει η Φορολογική Διοίκηση, γ) εγγράφονται στα τηρούμενα βιβλία απεικόνισης των συναλλαγών της περιόδου κατά την οποία πραγματοποιούνται και αποδεικνύονται με κατάλληλα δικαιολογητικά.
Με την ΠΟΛ.1113/2015 δόθηκαν οδηγίες για την ορθή και ομοιόμορφη εφαρμογή των άρθρων 22, 22Α και 23 του N. 4172/2013. Όσον αφορά στις προσωπικές καταναλωτικές δαπάνες, αναφέρεται ότι όποια δαπάνη έχει χαρακτηρισθεί ως παροχή σε είδος με βάση το άρθρο 13 του N. 4172/2013 (ΠΟΛ. 1219/2014) και φορολογείται ως εισόδημα από μισθωτή εργασία, θεωρείται ότι πραγματοποιείται προς το συμφέρον της επιχείρησης (άρθρο 22 περ. α΄) και εκπίπτει ως έξοδο μισθοδοσίας, εφόσον πληρούνται και οι λοιπές προϋποθέσεις των περ. β΄ και γ΄ του άρθρου 22. Λοιπές δαπάνες που δεν εμπίπτουν στην έννοια των παροχών σε είδος (π.χ. διατακτικές μέχρι 6 ευρώ, παροχές μέχρι 300 ευρώ, χρήση κινητών τηλεφώνων σύμφωνα με την ΠΟΛ. 1219/2014, παραχώρηση εταιρικών οχημάτων για το 70% του κόστους των αναφερομένων στις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 13 δαπανών, καύσιμα και διόδια εταιρικών οχημάτων, κ.λπ.) εκπίπτουν υπό το πρίσμα των διατάξεων του άρθρου 22.
Οι εταιρείες χορηγούν διατακτικές σίτισης έως 6 ευρώ (132 ευρώ μηνιαίως) στους εργαζομένους τους, τις οποίες πρόκειται να εξαργυρώνουν σε καταστήματα, όπως supermarkets κατά περιοδικά χρονικά διαστήματα. Με την εγκύκλιο, ΔΕΑΦ Β 1121357/4-9-2015 διευκρινίσθηκε ότι δεν υπάρχει περιορισμός ως προς τον τρόπο εξαργύρωσης των διατακτικών σίτισης έως 6 ευρώ (σε εστιατόρια ή supermarkets) προκειμένου για την έκπτωση των σχετικών δαπανών, και συνεπώς ότι οι υπόψη δαπάνες, οι οποίες συνιστούν προσωπικές καταναλωτικές δαπάνες, αναγνωρίζονται σε κάθε περίπτωση για έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης, με βάση τα αναφερόμενα στην ΠΟΛ.1113/2015.
2. Οι επιχειρήσεις που χορηγούν στο προσωπικό τους διατακτικές και καταβάλλουν την αξία των αγαθών που αγοράζονται από τα συμβεβλημένα με αυτές καταστήματα πώλησης, εκδίδουν απόδειξη δαπάνης (τίτλο κτήσης) ή καταρτίζουν ονομαστική κατάσταση στην οποία θα αναγράφουν, εκτός των άλλων, για τη διευκόλυνση των ίδιων, αλλά και τον έλεγχο, και τα συμβεβλημένα μ΄ αυτές καταστήματα. Μεταξύ των στοιχείων αναγράφονται οι αριθμοί των διατακτικών, ενώ μπορεί να σημειώνεται και η υπογραφή των εργαζομένων.
Αν και τα ανωτέρω έχουν κοινοποιηθεί με παλαιότερες θέσεις (ΠΟΛ375/1987 και εγγ. 1062411/1996), μετά την εφαρμογή των ΕΛΠ δεν έχει γίνει γνωστή διαφορετική αντιμετώπιση.
3. Ως παροχή σε είδος λαμβάνεται το ποσό που υπερβαίνει τα 6 ευρώ ανά εργάσιμη ημέρα καθώς σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. ζ΄ της παρ.1 του άρθρου 14 του N.4172/2013 εξαιρούνται από τον υπολογισμό του εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις η αξία των διατακτικών σίτισης έως έξι (6) ευρώ ανά εργάσιμη ημέρα.
Με την ΠΟΛ 1072/2015 έγινε δεκτό ότι, όσον αφορά στις παροχές σε είδος του άρθρου 13 του N.4172/2013, λόγω του ότι η αποτίμησή τους είναι δυσχερής έως και αδύνατη κατά τη στιγμή της χορήγησής τους, δεν διενεργείται παρακράτηση φόρου επί των παροχών αυτών αλλά ο οφειλόμενος φόρος υπολογίζεται κατά την εκκαθάριση της δήλωσης, δεδομένου ότι η αξία τους (εφόσον αυτές φορολογούνται) προσαυξάνει το εισόδημα από μισθωτή εργασία των δικαιούχων.
Ασφαλιστική αντιμετώπιση
Οι κάθε είδους οικειοθελείς παροχές (σε χρήμα ή σε είδος) που χορηγεί ο εργοδότης, έστω και αν τις καταβάλλει με την επιφύλαξή δικαιώματος διακοπής υπόκεινται σε ασφαλιστικές εισφορές (ΣτΕ 2140/93, 1229/94, 1153/95).
Οι διατακτικές που χορηγούν οι επιχειρήσεις στο προσωπικό θεωρούνται ως οικειοθελείς παροχές σε είδος και φορολογούνται ως εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες και συνεπώς υπόκεινται σε εισφορές.
Το ποσό των 6€ διαφοροποιεί φορολογικά την αμοιβή αυτή. Από ασφαλιστικής άποψης οι διατακτικές σίτισης υπόκεινται σε εισφορές.
Η κάθε νομοθεσία αντιμετωπίζει με διαφορετικό τρόπο το θέμα.
Για το φορολογικό σκέλος όπως έχει απαντηθεί, διατακτικές έως 6 ευρώ ημερησίως και ανεξαρτήτως του ορίου των 300 ευρώ ετησίως για τις παροχές σε είδος, εξαιρούνται από τον υπολογισμό του εισοδήματος από μισθωτή εργασία.
Από το ΙΚΑ εφαρμόζονται οι διατάξεις του >Α.Ν.1846/1951 και ο Κανονισμός Ασφάλισης.
Το άρθρο 17 του Κανονισμού Ασφάλισης του ΙΚΑ - ΕΤΑΜ το οποίο ορίζει τι είναι μισθός στον οποίο υπολογίζονται ασφαλιστικές εισφορές δεν ορίζει σε κανένα σημείο του ότι εξαιρούνται οι διατακτικές από τις ασφαλιστικές εισφορές.
Με την απάντηση του ΙΚΑ διευκρινίζεται σε σχέση με τα προαναφερόμενα και την ερώτησή σας ότι λαμβάνονται κανονικά υπόψη για τον υπολογισμό των ασφαλιστικών εισφορών χωρίς να υπάρχει διάκριση για το ποσό αυτών (αδιάφορο των 6 ευρώ).
edenred.gr
Επίσης συνυπολογίζονται και οι χορηγούμενες από τον εργοδότη παροχές σε είδος (τροφή, κατοικία, φωτισμός κλπ.) εφόσον βέβαια δίνονται ως αντάλλαγμα της παρεχομένης από τους εργαζόμενους εργασίας. Με απόφαση του ΔΣ του ΕΦΚΑ αποτιμάται κάθε χρόνο η αξία τους σε χρήμα. Σε περιπτώσεις που δεν έγινε αποτίμηση, τότε ο υπολογισμός της γίνεται από τα όργανα του ΕΦΚΑ βάσει της πραγματικής αξίας.
Για το 2019 εξακολουθεί να ισχύει η ΙΚΑ Α42/4/24.5.2016 κατά την απόφαση ΔΣ ΙΚΑ 67/2016 (ΦΕΚ Β' 1342/13-05-2016), με την ακόλουθη αποτίμηση:
α) Για ένα γεύμα 4,80 ΕΥΡΩ
β) Για πλήρη τροφή 9,60 ΕΥΡΩ
γ) Για κατοικία (μην.) 75,40 ΕΥΡΩ
δ) Για πλήρη τροφή και κατοικία (μην.) 301,50 ΕΥΡΩ
Ως προελέχθη, για περιπτώσεις που δεν υπάρχει αποτίμηση, η επιβολή εισφοράς γίνεται επί της πραγματικής αξίας της παροχής.
1. Στη φορολογία εισοδήματος οι διατακτικές σίτισης αναφέρονται στην περίπτωση ζ΄ της παραγράφου 1 του άρθρου 14 του ΚΦΕ σχετικώς με τις απαλλαγές εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις. Ειδικότερα, στην περίπτωση ζ΄ αναφέρεται ότι, από τον υπολογισμό του εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις εξαιρείται η αξία των διατακτικών σίτισης αξίας έως έξι (6) ευρώ ανά εργάσιμη ημέρα.
Με το έγγραφο ΔΕΑΦ Β 1121357/4-9-2015 δόθηκαν οδηγίες σχετικά με τον τρόπο εξαργύρωσης και την έκπτωση των διατακτικών σίτισης έως 6 ευρώ.
Σύμφωνα με τη γενική αρχή έκπτωσης των δαπανών (άρθρου 22 του N.4172/2013), κατά τον προσδιορισμό του κέρδους από επιχειρηματική δραστηριότητα, επιτρέπεται η έκπτωση όλων των δαπανών, με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 23 του Κ.Φ.Ε. οι οποίες: α) πραγματοποιούνται προς το συμφέρον της επιχείρησης ή κατά τις συνήθεις εμπορικές συναλλαγές της, β) αντιστοιχούν σε πραγματική συναλλαγή και η αξία της συναλλαγής δεν κρίνεται κατώτερη ή ανώτερη της αγοραίας, στη βάση των στοιχείων που διαθέτει η Φορολογική Διοίκηση, γ) εγγράφονται στα τηρούμενα βιβλία απεικόνισης των συναλλαγών της περιόδου κατά την οποία πραγματοποιούνται και αποδεικνύονται με κατάλληλα δικαιολογητικά.
Με την ΠΟΛ.1113/2015 δόθηκαν οδηγίες για την ορθή και ομοιόμορφη εφαρμογή των άρθρων 22, 22Α και 23 του N. 4172/2013. Όσον αφορά στις προσωπικές καταναλωτικές δαπάνες, αναφέρεται ότι όποια δαπάνη έχει χαρακτηρισθεί ως παροχή σε είδος με βάση το άρθρο 13 του N. 4172/2013 (ΠΟΛ. 1219/2014) και φορολογείται ως εισόδημα από μισθωτή εργασία, θεωρείται ότι πραγματοποιείται προς το συμφέρον της επιχείρησης (άρθρο 22 περ. α΄) και εκπίπτει ως έξοδο μισθοδοσίας, εφόσον πληρούνται και οι λοιπές προϋποθέσεις των περ. β΄ και γ΄ του άρθρου 22. Λοιπές δαπάνες που δεν εμπίπτουν στην έννοια των παροχών σε είδος (π.χ. διατακτικές μέχρι 6 ευρώ, παροχές μέχρι 300 ευρώ, χρήση κινητών τηλεφώνων σύμφωνα με την ΠΟΛ. 1219/2014, παραχώρηση εταιρικών οχημάτων για το 70% του κόστους των αναφερομένων στις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 13 δαπανών, καύσιμα και διόδια εταιρικών οχημάτων, κ.λπ.) εκπίπτουν υπό το πρίσμα των διατάξεων του άρθρου 22.
Οι εταιρείες χορηγούν διατακτικές σίτισης έως 6 ευρώ (132 ευρώ μηνιαίως) στους εργαζομένους τους, τις οποίες πρόκειται να εξαργυρώνουν σε καταστήματα, όπως supermarkets κατά περιοδικά χρονικά διαστήματα. Με την εγκύκλιο, ΔΕΑΦ Β 1121357/4-9-2015 διευκρινίσθηκε ότι δεν υπάρχει περιορισμός ως προς τον τρόπο εξαργύρωσης των διατακτικών σίτισης έως 6 ευρώ (σε εστιατόρια ή supermarkets) προκειμένου για την έκπτωση των σχετικών δαπανών, και συνεπώς ότι οι υπόψη δαπάνες, οι οποίες συνιστούν προσωπικές καταναλωτικές δαπάνες, αναγνωρίζονται σε κάθε περίπτωση για έκπτωση από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης, με βάση τα αναφερόμενα στην ΠΟΛ.1113/2015.
2. Οι επιχειρήσεις που χορηγούν στο προσωπικό τους διατακτικές και καταβάλλουν την αξία των αγαθών που αγοράζονται από τα συμβεβλημένα με αυτές καταστήματα πώλησης, εκδίδουν απόδειξη δαπάνης (τίτλο κτήσης) ή καταρτίζουν ονομαστική κατάσταση στην οποία θα αναγράφουν, εκτός των άλλων, για τη διευκόλυνση των ίδιων, αλλά και τον έλεγχο, και τα συμβεβλημένα μ΄ αυτές καταστήματα. Μεταξύ των στοιχείων αναγράφονται οι αριθμοί των διατακτικών, ενώ μπορεί να σημειώνεται και η υπογραφή των εργαζομένων.
Αν και τα ανωτέρω έχουν κοινοποιηθεί με παλαιότερες θέσεις (ΠΟΛ375/1987 και εγγ. 1062411/1996), μετά την εφαρμογή των ΕΛΠ δεν έχει γίνει γνωστή διαφορετική αντιμετώπιση.
3. Ως παροχή σε είδος λαμβάνεται το ποσό που υπερβαίνει τα 6 ευρώ ανά εργάσιμη ημέρα καθώς σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. ζ΄ της παρ.1 του άρθρου 14 του N.4172/2013 εξαιρούνται από τον υπολογισμό του εισοδήματος από μισθωτή εργασία και συντάξεις η αξία των διατακτικών σίτισης έως έξι (6) ευρώ ανά εργάσιμη ημέρα.
Με την ΠΟΛ 1072/2015 έγινε δεκτό ότι, όσον αφορά στις παροχές σε είδος του άρθρου 13 του N.4172/2013, λόγω του ότι η αποτίμησή τους είναι δυσχερής έως και αδύνατη κατά τη στιγμή της χορήγησής τους, δεν διενεργείται παρακράτηση φόρου επί των παροχών αυτών αλλά ο οφειλόμενος φόρος υπολογίζεται κατά την εκκαθάριση της δήλωσης, δεδομένου ότι η αξία τους (εφόσον αυτές φορολογούνται) προσαυξάνει το εισόδημα από μισθωτή εργασία των δικαιούχων.
Ασφαλιστική αντιμετώπιση
Οι κάθε είδους οικειοθελείς παροχές (σε χρήμα ή σε είδος) που χορηγεί ο εργοδότης, έστω και αν τις καταβάλλει με την επιφύλαξή δικαιώματος διακοπής υπόκεινται σε ασφαλιστικές εισφορές (ΣτΕ 2140/93, 1229/94, 1153/95).
Οι διατακτικές που χορηγούν οι επιχειρήσεις στο προσωπικό θεωρούνται ως οικειοθελείς παροχές σε είδος και φορολογούνται ως εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες και συνεπώς υπόκεινται σε εισφορές.
Το ποσό των 6€ διαφοροποιεί φορολογικά την αμοιβή αυτή. Από ασφαλιστικής άποψης οι διατακτικές σίτισης υπόκεινται σε εισφορές.
Η κάθε νομοθεσία αντιμετωπίζει με διαφορετικό τρόπο το θέμα.
Για το φορολογικό σκέλος όπως έχει απαντηθεί, διατακτικές έως 6 ευρώ ημερησίως και ανεξαρτήτως του ορίου των 300 ευρώ ετησίως για τις παροχές σε είδος, εξαιρούνται από τον υπολογισμό του εισοδήματος από μισθωτή εργασία.
Από το ΙΚΑ εφαρμόζονται οι διατάξεις του >Α.Ν.1846/1951 και ο Κανονισμός Ασφάλισης.
Το άρθρο 17 του Κανονισμού Ασφάλισης του ΙΚΑ - ΕΤΑΜ το οποίο ορίζει τι είναι μισθός στον οποίο υπολογίζονται ασφαλιστικές εισφορές δεν ορίζει σε κανένα σημείο του ότι εξαιρούνται οι διατακτικές από τις ασφαλιστικές εισφορές.
Με την απάντηση του ΙΚΑ διευκρινίζεται σε σχέση με τα προαναφερόμενα και την ερώτησή σας ότι λαμβάνονται κανονικά υπόψη για τον υπολογισμό των ασφαλιστικών εισφορών χωρίς να υπάρχει διάκριση για το ποσό αυτών (αδιάφορο των 6 ευρώ).
edenred.gr