Άδεια μητρότητας

Η άδεια μητρότητας διαρκεί συνολικά 17 εβδομάδες (119 ημέρες). Οι 8 εβδομάδες χορηγούνται υποχρεωτικά πριν την πιθανή ημερομηνία τοκετού (56 ημέρες – άδεια τοκετού), και οι υπόλοιπες 9 μετά τον τοκετό (63 ημέρες – άδεια λοχείας). Αν η έγκυος γυναίκα πάρει άδεια ασθενείας για 8 εβδομάδες μέχρι τον τοκετό, τότε δε δικαιούται να λάβει την άδεια τοκετού.

Αν ο τοκετός πραγματοποιηθεί προτού συμπληρωθούν 56 ημέρες, το υπόλοιπο θα χορηγηθεί μετά τον τοκετό για να συμπληρωθούν κανονικά οι 119 ημέρες. Αν το παιδί γεννηθεί νεκρό ή πεθάνει μετά τον τοκετό, τότε η άδεια λοχείας (63 ημέρες) δεν διακόπτεται.

Η εργαζόμενη έγκυος γυναίκα που επιστρέφει στην υπηρεσία της μετά τον τοκετό, δικαιούται και για το διάστημα πριν και μετά τον τοκετό, να λάβει την κανονική άδεια (σε ημέρες και αποδοχές), το επίδομα αδείας, δώρο Χριστουγέννων και Πάσχα, όπως δηλαδή γίνεται και για τους υπόλοιπους κανονικά εργαζόμενους.

Επιδόματα μητρότητας ΙΚΑ – ΟΑΕΔ

Το επίδομα κυοφορίας προκαταβάλλεται εφόσον έχουν προσκομιστεί τα δικαιολογητικά. Το επίδομα λοχείας καταβάλλεται μετά τον τοκετό και αφού προσκομισθεί ληξιαρχική πράξη γέννησης.

Το ποσό του κάθε επιδόματος είναι ίσο περίπου με τα 2/3 του μισθού.

Στο τέλος της λοχείας, ο ΟΑΕΔ καταβάλει ένα συμπληρωματικό επίδομα, ώστε η εργαζόμενη μητέρα να συμπληρώσει το σύνολο των αποδοχών της για τις 119 ημέρες. Η αίτηση γίνεται μετά τον τοκετό.

Για τοκετό εκτός μαιευτικής περίθαλψης, καταβάλλεται στους δικαιούχους το βοήθημα τοκετού 900€ εφάπαξ αντί μαιευτικής περίθαλψης.

Προϋποθέσεις

Για να έχει το δικαίωμα αυτού του επιδόματος η ασφαλιζόμενη πρέπει να έχει συμπληρώσει 200 ημέρες εργασίας στην ασφάλιση τα δύο (2) προηγούμενα χρόνια από την πιθανή ή την πραγματική ημέρα τοκετού.

Αποδοχές

Η επιχείρηση που χορηγεί σε έγκυο γυναίκα άδεια τοκετού, οφείλει να της καταβάλλει τις αποδοχές της άδειας ασθενείας, οι οποίες είναι 13 ημερομίσθια ή το ½ του μισθού της, αν δεν έχει συμπληρώσει 12 μήνες εργασίας, ή 26 ημερομίσθια ή ένας μισθός, για εργάτρια ή υπάλληλο αντίστοιχα, για απασχόληση πάνω από 12 μήνες στην ίδια επιχείρηση. Μετά αναλαμβάνει το ΙΚΑ με την παροχή επιδομάτων κυοφορίας και λοχείας.

Μειωμένο ωράριο

Οι εργαζόμενες μητέρες δικαιούνται για το θηλασμό και τις υπόλοιπες φροντίδες ανατροφής του παιδιού και για 30 μήνες μετά τη λήξη της άδειας λοχείας να προσέρχονται αργότερα ή να αποχωρούν νωρίτερα κατά μία (1) ώρα κάθε μέρα. Εναλλακτικά μπορούν να έχουν μειωμένο ωράριο κατά 2 ώρες την ημέρα για τους πρώτους 12 μήνες και 1 ώρας για 6 επιπλέον μήνες μετά τη λήξη της άδειας λοχείας (12+6=18 μήνες) , εφόσον υπάρχει συμφωνία με τον εργοδότη. Αντίστοιχη αλλά ανάλογη μείωση του ωραρίου δικαιούται και η γυναίκα που εργάζεται μερική απασχόληση.

Εφόσον συμφωνήσει ο εργοδότης, εναλλακτικά με τις δύο παραπάνω επιλογές, η μητέρα μπορεί αντί για μειωμένο ωράριο, να πάρει συνεχόμενη άδεια με αποδοχές, διάρκειας περίπου 3,5 μηνών για πενθήμερο και 4,2 μηνών για εξαήμερο (ισόχρονη προς το μειωμένο ωράριο άδεια).

Ειδική άδεια προστασίας της μητρότητας

Μετά τη λήξη της άδειας μητρότητας, και μόνο με την συγκατάθεση του εργοδότη, οι μητέρες ασφαλισμένες στο ΙΚΑ–ΕΤΑΜ που απασχολούνται σε επιχειρήσεις ή εκμεταλλεύσεις του ιδιωτικού τομέα με σχέση εξαρτημένης εργασίας, ορισμένου ή αορίστου χρόνου, με πλήρη ή μερική απασχόληση, δικαιούνται την ειδική άδεια προστασίας της μητρότητας από τον ΟΑΕΔ διάρκειας έως έξι (6) μηνών. Ο χρόνος αυτός λογίζεται ως χρόνος ασφάλισης στους κλάδους κύριας σύνταξης και ασθένειας του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ.

Η αίτηση γίνεται μόνο ηλεκτρονικά εντός 60 ημερών από τη λήξη της άδειας κυοφορίας και λοχείας, της ετήσιας κανονικής άδειας που απομένει και της ισόχρονης προς το μειωμένο ωράριο αδείας (εάν υπάρχει).

Ο ΟΑΕΔ υποχρεούται να καταβάλλει στην εργαζόμενη μητέρα μηνιαίως 514,46€ καθαρά για πλήρη απασχόληση και 257,23€ για μερική. Όλο αυτό το χρονικό διάστημα,  θεωρείται ως χρόνος πραγματικής υπηρεσίας για τον υπολογισμό ετήσιας κανονικής άδειας, επιδομάτων και αποζημίωση απόλυσης.

Ειδική Παροχή Προστασίας της Μητρότητας

Απόλυση εγκυμονούσας

Ο εργοδότης δεν έχει δικαίωμα ν’ απολύσει την έγκυο εργαζόμενη γυναίκα, από τη στιγμή που αντιλήφθηκε ότι είναι έγκυος και μέχρι να περάσουν 18 μήνες από τον τοκετό. Το διάστημα των 18 μηνών μπορεί να παραταθεί λόγω ασθενείας της εργαζομένης που να οφείλεται στον τοκετό ή την κύησή. Είναι άκυρη η απόλυση ακόμα και στην περίπτωση που ο εργοδότης δεν γνωρίζει για την εγκυμοσύνη της μισθωτού ή και η ίδια δεν γνωρίζει ότι είναι έγκυος ή το παιδί γεννηθεί νεκρό. Στις συμβάσεις ορισμένου χρόνου, η μη απόλυση ισχύει μέχρι το χρόνο που λήγει η σύμβαση.

Μπορεί να απολύσει ο εργοδότης μια έγκυο γυναίκα μόνο για σπουδαίο λόγο. Αυτός θεωρείται η μη συμμόρφωση της εγκύου με τις οδηγίες του εργοδότη, η αμελής εκτέλεση εργασίας λόγω ψυχικών προβλημάτων, η άσκηση όμοιας και ανταγωνιστικής επιχείρησης από το σύζυγο της, καθώς και επανειλημμένη απουσία της εγκύου από την εργασία. Πάντως, δε θεωρείται ως σπουδαίος λόγος, η ενδεχόμενη μείωση της απόδοσης στην εργασία της γυναίκας που είναι έγκυος, και η όποια μείωση οφείλεται στην εγκυμοσύνη.

Αν ο εργοδότης απολύσει έγκυο γυναίκα ή μέχρι να περάσουν 18 μήνες μετά τον τοκετό, τότε καθίσταται υπερήμερος και κατά συνέπεια οφείλει να καταβάλει μισθούς υπερημερίας μέχρις ότου απολυθεί με έγκυρη απόλυση.

Δ.Ε.Ν.