Δύο νέοι κωδικοί στις βεβαιώσεις εισοδημάτων από μερίσματα

ΓΙΩΡΓΟΣ ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ ΣΟΛ Crowe

Δημοσιεύτηκε η Απόφαση με αριθμό Α.1275/31.12.2021 (ΦΕΚ Β΄ 6375/31.12.2021) και θέμα «Τύπος και περιεχόμενο της βεβαίωσης αποδοχών ή συντάξεων, της βεβαίωσης των αμοιβών από επιχειρηματική δραστηριότητα και της βεβαίωσης εισοδημάτων από μερίσματα, τόκους, δικαιώματα καθώς και υποβολή αυτών με τη χρήση ηλεκτρονικής μεθόδου επικοινωνίας μέσω διαδικτύου για το φορολογικό έτος 2021».

Σε σχέση με τις βεβαιώσεις μερισμάτων του προηγούμενου φορολογικού έτους 2020 εντοπίζονται δύο νέοι κωδικοί. Μέσω του σημειώματος αυτού θα ήθελα να εκφράσω κάποιους προβληματισμούς σε σχέση με τις νέες υποχρεώσεις.

Ειδικότερα από την παρ. 50 του άρθρου 6 της εγκυκλίου προκύπτει ότι:

“Με τον νέο κωδικό 14 του Πίνακα κωδικοποίησης αμοιβών από μερίσματα, τόκους και δικαιώματα αποστέλλονται τα ποσά που αφορούν τους μετόχους εταιριών που έχουν πραγματοποιήσει κεφαλαιοποίηση αφορολόγητων αποθεματικών σύμφωνα με την παρ. 1 του άρθρου 71Β και την παρ. 1 του άρθρου 71Γ του ν. 4172/ 2013. Σύμφωνα με την υπό στοιχεία ΠΟΛ. 1145/2018, με την καταβολή του φόρου 5% που προβλέπεται από τις διατάξεις αυτές, εξαντλείται κάθε φορολογική υποχρέωση από τον φόρο εισοδήματος της εταιρείας και των μετόχων, ωστόσο τα εν λόγω
εισοδήματα δεν απαλλάσσονται της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης του άρθρου 43Α του ν. 4172/2013 για τα φυσικά πρόσωπα”.

Βάσει της παραγράφου αυτής λοιπόν οι Α.Ε. και Ε.Π.Ε. που έκαναν χρήση των διατάξεων της παρ. 1 του άρθρου 71β και της παρ. 1 του άρθρου 71γ του Ν. 4172/2013, υποχρεούνται στην υποβολή στοιχείων ως προς τους δικαιούχους φυσικά πρόσωπα, για τις κεφαλαιοποιήσεις αφορολόγητων αποθεματικών διαφόρων αναπτυξιακών νόμων, με εξαίρεση τα αποθεματικά του άρθρου 18 του α.ν. 942/1949 (Α΄96). Περαιτέρω από τις παρ. 4 του άρθρου 71β και 3 του άρθρου 71Γ προκύπτει:

“Με την καταβολή του φόρου που οφείλεται σύμφωνα με τις διατάξεις της προηγούμενης παραγράφου, εξαντλείται κάθε φορολογική υποχρέωση από τον φόρο εισοδήματος της εταιρείας και των μετόχων της για τα αποθεματικά που κεφαλαιοποιήθηκαν”, και «Με την καταβολή του φόρου που οφείλεται σύμφωνα με τις διατάξεις της προηγούμενης παραγράφου εξαντλείται κάθε φορολογική υποχρέωση από τον φόρο εισοδήματος της εταιρείας, των μετόχων ή εταίρων της για τα αποθεματικά που κεφαλαιοποιήθηκαν», αντίστοιχα.

Κατ΄ αρχάς ένα ζήτημα είναι ότι προκύπτει εισόδημα για τα φυσικά πρόσωπα δικαιούχους παρά τη μη καταβολή ή τη μη πίστωση των μετόχων ή εταίρων με τα αναλογούντα ποσά. Κατ΄ επέκταση με την καταχώρηση των ποσών στη δήλωση Ε1 των μετόχων και εταίρων φυσικών προσώπων, αυτομάτως αυτοί επεκτείνουν τη βάση υπολογισμού κάλυψης τυχόν τεκμηρίων του παρόντος ή μελλοντικών ετών. Όμως στην προκειμένη περίπτωση το σχετικό εισόδημα εμμέσως διατέθηκε για την απόκτηση μετοχών ή μεριδίων της εκδούσας Α.Ε. ή ΕΠΕ εξαιτίας της κεφαλαιοποίησης στην οποία αυτές προέβησαν. Αρα υπό ευρεία έννοια μπορεί να γίνει δεκτό ότι τα εισοδήματα αυτά διατέθηκαν για την απόκτηση εταιρικών μεριδίων & χρεογράφων, πράξη που συνιστά δαπάνη απόκτησης περιουσιακών στοιχείων (περ. β άρθρου 32 Ν. 4172/2013). Από τυπικής απόψεως όμως εντοπίζεται ένα ζήτημα καθώς η εισαγωγική διάταξη του άρθρου 32 αναφέρει στενά ως δαπάνες απόκτησης τα χρηματικά ποσά «που πραγματικά καταβάλλονται».

Από την άλλη και η παράγραφος 2 του άρθρου «34 Διαφορά εισοδήματος και υπολογισμός του φόρου αυτής» που αναφέρεται στην κάλυψη της διαφοράς μεταξύ του τεκμαρτού και του συνολικού εισοδήματος παραπέμπει στενά σε «Πραγματικά εισοδήματα».

Τυπικά λοιπόν το ποσό αυτό δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι από την μια αποτελεί τεκμαρτή δαπάνη απόκτησης και από την άλλη εισόδημα που καλύπτει τεκμαρτή δαπάνη.

Το «εισόδημα» αυτό μπορεί να καλύψει τεκμήριο σίγουρα στην περίπτωση μετέπειτα μείωσης του κεφαλαίου και επιστροφής αυτού στους εταίρους – μετόχους (εφόσον βέβαια παρέλθει και το χρονικό διάστημα -πέντε ετών- απελευθέρωσης της διαδικασίας) αναλογικά ισχυόντων των αναφερόμενων στο έγγραφο 1092405/1963/Α0012/11.11.2003: «σε περίπτωση που το κεφάλαιο επιστρέφεται αυτούσιο στους μετόχους, με την επιφύλαξη τυχόν επιστροφής κεφαλαιοποιηθείσας υπεραξίας από αναπροσαρμογή ακινήτων, δε δύναται να χρησιμοποιηθεί για κάλυψη τεκμηρίου δεδομένου ότι πρόκειται για επενδεδυμένο κεφάλαιο που επιστρέφεται».

Το δεύτερο σημείο που προβληματίζει είναι ότι τα εν λόγω εισοδήματα δεν απαλλάσσονται της ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης του άρθρου 43Α του ν. 4172/2013 για τα φυσικά πρόσωπα δικαιούχους του προϊόντος κεφαλαιοποίησης. Η αναφορά αυτή της παρ. 50 του άρθρου 6 της εγκυκλίου Α. 1275/2021 βασίζεται στην εγκύκλιο ΠΟΛ. 1145/2018 από την οποία προκύπτει: “Με τις διατάξεις της παραγράφου 4 του ίδιου άρθρου (Σ.Σ. 71Β) ορίζεται ότι με την καταβολή του φόρου που οφείλεται σύμφωνα με τις διατάξεις της προηγούμενης παραγράφου, εξαντλείται κάθε φορολογική υποχρέωση από τον φόρο εισοδήματος της εταιρείας και των μετόχων της για τα αποθεματικά που κεφαλαιοποιήθηκαν. Ωστόσο, οι μέτοχοι (φυσικά πρόσωπα) είναι υπόχρεοι για καταβολή ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης για το εισόδημα της περίπτωσης αυτής, καθόσον η τελευταία δεν αποτελεί φόρο επί του εισοδήματος (σχετ. 130/2017 γνωμοδότηση του Ν.Σ.Κ. Α΄ Τακτικής Ολομέλειας)”. Όμοια αναφορά και στην ερμηνεία της παρ. 3 του άρθρου 71Γ.

Με την ως άνω γνωμοδότηση (είχε γίνει αποδεκτή με την ΠΟΛ.1100/2018) το ΝΣΚ είχε απαντήσει επί ερωτήματος «Εάν αποτελεί φόρο εισοδήματος η ειδική εισφορά αλληλεγγύης του άρθρου 43Α του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος ( ν. 4172/2013, Α' 167), το οποίο προστέθηκε με το άρθρο 112 παρ. 9 του ν. 4387/2016 (Α' 85)» ότι «Κατ' ακολουθία των προεκτεθέντων, το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (Α' Τακτική Ολομέλεια) γνωμοδοτεί, ομοφώνως, ότι η ειδική εισφορά αλληλεγγύης του άρθρου 43Α του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ν. 4172/2014, Α' 167), το οποίο προστέθηκε με το άρθρο 112 παρ. 9 του ν. 4387/2016 (Α' 85), δεν αποτελεί φόρο επί του εισοδήματος».

Υπό το πρίσμα της γνωμοδότησης αυτής συμπεριλήφθηκε η σχετική αναφορά στην εγκύκλιο ΠΟΛ. 1145/2018 περί υπαγωγής σε ειδική εισφορά αλληλεγγύης του άρθρου 43Α του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, των αποθεματικών που κεφαλαιοποιούνται, θεωρουμένων ως εισόδημα από μερίσματα.

Όμως η γνωμοδότηση αυτή κατά την άποψή μου μετά την απόφαση του ΣΤΕ Β΄ Τμ. 2465/2018 επταμ. θεωρείται πεπερασμένη, καθώς από την απόφαση του ΣΤΕ προκύπτει σαφώς ότι: “ ο χαρακτήρας της εν λόγω εισφοράς ως “τακτικού”/συνήθους φόρου επί του εισοδήματος επιβεβαιώνεται από την ενσωμάτωσή της στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος ( άρθρο 43Α του ν. 4172/2013), την επιβολή της για τα φορολογικά έτη 2016 και 2017 και την προβλεπόμενη στο νόμο επιβολή της για τα επόμενα (του 2017) φορολογικά έτη, χωρίς χρονικό όριο. Υπό τα ανωτέρω δεδομένα και σύμφωνα με όσα έγιναν ερμηνευτικώς παραπάνω, η ειδική εισφορά αλληλεγγύης του άρθρου 29 του ν. 3986/2011 συνιστά φόρο ο οποίος, τουλάχιστον όσον αφορά το ένδικο φορολογικό έτος 2015, εμπίπτει στο πεδίο του άρθρου Ι της ΣΑΔΦ”.

Υπό τα παραπάνω νεότερα λοιπόν, ότι η εισφορά αλληλεγγύης αφορά σε συνήθη φόρο και σε συνδυασμό με την μετέπειτα της καταβολής του 5% επί των κεφαλαιοποιηθέντων αποθεματικών απαλλαγή κάθε φορολογικής υποχρέωσης από τον φόρο εισοδήματος της εταιρείας και των μετόχων τεκμαίρεται ότι δεν οφείλεται εισφορά αλληλεγγύης για τις περιπτώσεις της κεφαλαιοποίησης της παρ. 1 του άρθρου 71β και της παρ. 1 του άρθρου 71γ του Ν. 4172/2013.

Βέβαια όσον αφορά το φορολογικό έτος 2021 ως γνωστόν απαλλάσσονται από την ειδική εισφορά αλληλεγγύης του άρθρου 43Α τα εισοδήματα που προβλέπονται στο άρθρο αυτό (μεταξύ αυτών και τα εισοδήματα από μερίσματα), πλην όμως το ζήτημα θα πρέπει να επανεξετασθεί από τις αρμόδιες αρχές ενόψει της επανεφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 43α του Ν. 4172/2013 από το φορολογικό έτος 2022 και μετά.

Περαιτέρω και ως προς την παρ. 51 του άρθρου 6 της Α.1275/31.12.2021, η οποία αναφέρει ότι «Με τον νέο κωδικό 15 του Πίνακα κωδικοποίησης αμοιβών από μερίσματα, τόκους και δικαιώματα αποστέλλονται τα ποσά που αφορούν τους μετόχους εταιριών που έχουν πραγματοποιήσει κεφαλαιοποίηση αφορολόγητων αποθεματικών σύμφωνα με την παρ. 6 του άρθρου 71Β του ν. 4172/2013. Σύμφωνα με το τελευταίο εδάφιο της παρ. 6 του ν. 4172/2013 η κεφαλαιοποίηση αυτή (Σ.Σ. έχει υπαχθεί ήδη σε φόρο 5%) δεν υπόκειται σε φόρο μερισμάτων λόγω διανομής, και σε ειδική εισφοράς αλληλεγγύης του άρθρου 43Α του ν. 4172/2013 για τα φυσικά πρόσωπα»,

Άποψή μου είναι ότι ισχύουν όλα τα αναφερθέντα για την παρ. 50, πλην αυτών της εισφοράς αλληλεγγύης, καθώς υπάρχει ρητή εξαίρεση από αυτήν στη σχετική διάταξη της 6 του άρθρου 71Β.

Leasing αυτοκινήτου: Τι ισχύει για έκπτωση δαπάνης και ΦΠΑ

Αυτός ο εναλλακτικός τρόπος απόκτησης αυτοκινήτου, είναι σε πολλές περιπτώσεις, πιο συμφέρον και πιο ευέλικτος 

H χρηματοδοτική μίσθωση (leasing) είναι μια σύγχρονη μέθοδος χρηματοδότησης επιχειρήσεων και επαγγελματιών για την απόκτηση παγίων στοιχείων, δηλαδή εξοπλισμού και ακινήτων για επαγγελματική χρήση. Με αυτήν ο μισθωτής μισθώνει από μια εταιρεία χρηματοδοτικής μίσθωσης πράγμα κινητό ή ακίνητο για συγκεκριμένη χρονική περίοδο και στο τέλος της περιόδου αυτής μπορεί με μονομερή του δήλωση να το αγοράσει σε προσυμφωνημένο τίμημα (δικαίωμα προαίρεσης, option).

Υπενθυμίζεται ότι, χρηματοδοτική μίσθωση (finance lease) είναι η μίσθωση η οποία μεταφέρει ουσιωδώς όλους τους κινδύνους και τα οφέλη που προκύπτουν από την ιδιοκτησία ενός περιουσιακού στοιχείου στον μισθωτή, ενώ λειτουργική μίσθωση (operating lease) είναι μία μίσθωση που δεν είναι χρηματοδοτική.

Απόκτηση αυτοκινήτου με leasing

Πολλοί επαγγελματίες και πολλές επιχειρήσεις (ατομικές, εταιρείες) επιλέγουν το leasing, αντί την αγορά αυτοκινήτου. Αυτός ο εναλλακτικός τρόπος απόκτησης αυτοκινήτου, είναι σε πολλές περιπτώσεις, πιο συμφέρον και πιο ευέλικτος.

Με leasing μπορεί να αποκτηθεί επιβατικό ή επαγγελματικό αυτοκίνητο. Μεταξύ των πλεονεκτημάτων είναι η απαλλαγή από δαπάνες συντήρησης, τέλη κυκλοφορίας, ασφάλεια, οδική βοήθεια, αλλά και πλεονεκτήματα που συνδέονται με την αντικατάσταση του οχήματος (ανά πενταετία) και την αποφυγή της μεγάλης δαπάνης (μείωση Cash flow) που θα συνέβαινε με μια αγορά αυτοκινήτου.

Εκπτωση δαπάνης από τα έσοδα της επιχείρησης

Η έκπτωση των δαπανών συντήρησης, κίνησης κ.λπ., εκπίπτει μεν κατ’ αρχήν από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης εφόσον τηρούνται οι προϋποθέσεις των διατάξεων των άρθρων 22 και 23 του ν.4172/2013, σε κάθε όμως περίπτωση, η αναγνώριση ή μη της δαπάνης έγκειται στην ελεγκτική αρμοδιότητα των αρμοδίων φορολογικών αρχών.

Στο άρθρο 22 υπάρχουν τρεις προϋποθέσεις για την έκπτωση των δαπανών.

1. πραγματοποιούνται προς το συμφέρον της επιχείρησης ή κατά τις συνήθεις εμπορικές συναλλαγές της, συμπεριλαμβανομένων και δράσεων εταιρικής κοινωνικής ευθύνης.
2. αντιστοιχούν σε πραγματική συναλλαγή και η αξία της συναλλαγής δεν κρίνεται κατώτερη ή ανώτερη της αγοραίας, στη βάση των στοιχείων που διαθέτει η Φορολογική Διοίκηση,
3. εγγράφονται στα τηρούμενα βιβλία απεικόνισης των συναλλαγών της περιόδου κατά την οποία πραγματοποιούνται και αποδεικνύονται με κατάλληλα δικαιολογητικά.

Σχετική απόφαση Πολ.1113/2015. Να σημειώσουμε ακόμη ότι οι εν λόγω δαπάνες. δεν αναφέρονται στο άρθρο 23 ως μη εκπιπτόμενες δαπάνες. Σε κάθε περίπτωση οι επιχειρήσεις θα πρέπει να διαθέτουν στοιχεία και επιχειρήματα, τα οποία να μπορούν να αποδείξουν την χρησιμότητα του οχήματος για τις επιχειρηματικές δραστηριότητές τους.

Εκπτωση ΦΠΑ

Ως προς τον ΦΠΑ, σύμφωνα με το άρθρο 30 του ν.2859/2000, δεν παρέχεται δικαίωμα έκπτωσης του φόρου με τον οποίο έχουν επιβαρυνθεί οι δαπάνες αγοράς, εισαγωγής ή ενδοκοινοτικής απόκτησης επιβατικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης μέχρι εννέα (9) θέσεων, μοτοσικλετών και μοτοποδηλάτων, σκαφών και αεροσκαφών ιδιωτικής χρήσης που προορίζονται για αναψυχή ή αθλητισμό, καθώς και οι δαπάνες καυσίμων, επισκευής, συντήρησης, μίσθωσης και κυκλοφορίας αυτών γενικά.

Συνεπώς, δεν παρέχεται δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ με τον οποίο έχουν επιβαρυνθεί οι δαπάνες αυτές αλλά καταχωρούνται ως έξοδα (τόσο το καθαρό ποσό, όσο και ο ΦΠΑ αποτελούν δαπάνη από την επιχείρηση και αφαιρείται από τα έσοδά της, ώστε να εξευρεθεί το καθαρό εισόδημα (κέρδος) που θα φορολογηθεί).

Τα παραπάνω ισχύουν  για την περίπτωση του leasing (ή μακροχρόνια μίσθωση) ως προς τον ΦΠΑ για επιβατικά οχήματα. Στα επαγγελματικά οχήματα εκπίπτει και ο ΦΠΑ.

Η αποδόμηση της παγκόσμιας μεσαίας τάξης

 

people 

του Άγη Βερούτη

 

Έστω ότι έχεις ένα χωράφι δέκα στρέμματα (10.000 τετραγωνικά μέτρα).

 

Για να το καλλιεργήσεις και να βγάζεις σοδειές λοιπόν, έστω ότι φέρνεις φορτηγά με εύφορο χώμα και απλώνεις 10 πόντους ύψος σε όλη την επιφάνεια των δέκα στρεμμάτων.

 

Αρχίζεις να το καλλιεργείς, και παρατηρείς ότι σε ένα συγκεκριμένο χώρο των 60 τετραγωνικών μέτρων μαζεύεται όλο το χώμα με ταχύτατους ρυθμούς!

  

Παρατηρείς πώς συμπεριφέρεται το χώμα που έφερες και άπλωσες σχεδόν ομοιόμορφα για αρκετά χρόνια, και αφού κάνεις κάποιους πρόχειρους υπολογισμούς, σου βγαίνει ότι σε 50 με 60 χρόνια στο συγκεκριμένο χώρο των 60 τετραγωνικών μέτρων θα έχεις μαζέψει το 40% του συνολικού χώματος που έφερες, ή μια στήλη συνολικού όγκου 400 κυβικών μέτρων και ύψους μεσοσταθμικά περί 7 μέτρα, ενώ το μεγαλύτερο μέρος από υπόλοιπο χωράφι θα έχει περί τους 1-4 πόντους χώμα τότε, με μικρές περιοχές λίγα εκατοστά ψηλότερες. 

Ε, λοιπόν, κάπως έτσι συμπεριφέρεται ο πλούτος όπως διανέμεται στον παγκόσμιο πληθυσμό.

 

Αυτή η συγκέντρωση του πλούτου σε κύκλους διάρκειας 50-60 χρόνια είναι ένα κύμα Κοντράτιεφ, όπως ονομάστηκε από το όνομα του Ρώσσου μαθηματικού που το ανακάλυψε παρατηρώντας τις περιόδους κρίσης της παγκόσμιας οικονομίας. Αυτές κλείνουν με την υπερσυγκέντρωση πλούτου σε μια εξαιρετικά μικρή μειοψηφία ατόμων και το σκάσιμο της φούσκας να καταστρέφει τον πλούτο της υπόλοιπης κοινωνίας δηλαδή κυρίως της μεσαίας τάξης.

Σε μια κοινωνία βασισμένη στην παραγωγή (προ-βιομηχανική ή βιομηχανική), ο γαλατάς ή ο κουρέας δεν μπορούν να συσσωρεύσουν παράλογα υψηλό πλούτο, εκ των πραγμάτων. 

 

Αντίθετα ο ήδη πλούσιος δεν έχει εργαλεία να αφαιρέσει ή να καταστρέψει βίαια τον πλούτο από τον κουρέα και το γαλατά πέραν του δανεισμού, που όμως έχει αμοιβαίο ώφελος, και εν πάσει περιπτώσει, με την ολοκλήρωση του κύκλου Κοντράτιεφ η αναδιανομή είναι σε επίπεδα που να μην καταλήγουν σε πλήρη προλεταριοποίηση της μεσαίας τάξης.

  

Αυτά όμως ισχύουν σε μια βιομηχανική ή προβιομηχανική κοινωνία παραγωγής πλούτου.

Όμως εμείς είμαστε μια μεταβιομηχανική κοινωνία εδώ και δεκαετίες, άρα και ευάλλωτοι στην υπερσυσσώρευση πλούτου με καινούρια καθαρώς χρηματο-οικονομικά εργαλεία. 

 

Στην πραγματικότητα ο πλούτος δεν είναι μόνο το χρήμα (ας το πούμε "πλούτο" και όχι απλά "κεφάλαιο", διότι το δεύτερο είναι φορτισμένη έννοια για κάποιους).

 

Το χρήμα καθρεφτίζει προσωρινά τον πλούτο όταν πραγματοποιούνται συναλλαγές. Το χρήμα υφίσταται κατά σύμβαση της κοινωνίας, και βάσει συγκεκριμένων εθνικών νόμων και διεθνών συμφωνιών. Πλούτος είναι εκτός του χρήματος κυρίως οι πραγματικές αξίες όπως ακίνητη περιουσία (η γη), και η αποθησαύριση του περισσεύματος της παραγωγής σε είδος ή πρώτες ύλες.

 

Η κατανομή του πλούτου όμως δεν είναι μια στατική, αλλά μια δυναμική ισορροπία. Σε αυτή τη μεταβλητότητα βασίζεται και η δημιουργία της μεσαίας τάξης. Στην σχετική ευκολία της κινητικότητας στα μεσαία εισοδήματα από τα κατώτερα. 

Το κοινωνικό συμβόλαιο της αστικής δημοκρατίας όπως διαμορφώθηκε στα τελευταία 200 χρόνια, έγκειται στη δυνατότητα κάποιου να ζει μιαν οικονομικά αξιοπρεπή ζωή με το προϊόν της εργασίας του, και να επενδύσει στο να εξοπλίσει τα παιδιά του για ένα καλύτερο μέλλον με αξιόλογη παιδεία και πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας, έχοντάς τους διασφαλίσει στέγη και τροφή.

 

Η παγκόσμια μεσαία τάξη αποτελείται κυρίως από τους ανθρώπους της παραγωγικής οικονομίας, που τους έχει “επιτραπεί”, στο πλαίσιο λειτουργίας των νόμων, της οικονομίας και της κοινωνίας, να δημιουργήσουν μεγαλύτερα έσοδα από την παραγωγική τους δραστηριότητα από όσα χρειάζονται για τα προς το ζην, και επανεπενδύοντας αυτό το περίσσευμα μέσα στην οικονομία να αποταμιεύσουν αρκετά για να μπορούν να απολαμβάνουν περισσότερα μελλοντικά οι ίδιοι και τα παιδιά τους.

Μεσαία τάξη μόνο με παραγωγική οικονομία μπορεί να υπάρχει, και ποτέ με αναδιανομή του πλούτου.

 

Φυσικά, στην εν εξελίξει συντριβή της παγκόσμιας μεσαίας τάξης, αφαιρέθηκε πλούτος από το 99,4% της κοινωνίας, αυξάνοντας τις εκροές και μειώνοντας τις εισροές στις οικονομικές μονάδες της κοινωνίας, με φόρους, με μείωση κοινωνικών παροχών, με στρεβλώσεις στις τιμές των καυσίμων (προ-αγοράζοντας δικαιώματα μελλοντικής αγοράς σε αστρονομικές ποσότητες και δημιουργώντας τεχνητή έλλειψη πετρελαίου και άρα σημαντική αύξηση της τιμής του), με μοχλεύσεις στις αγορές ακινήτων ανά τον κόσμο τις γνωστές φούσκες (Ελλάδα ‘99, Αμερική 2000-Χρηματιστήριο, Αμερική 2008-Στεγαστική), με νομισματικές ισοτιμίες τεχνητά χαμηλές για να γίνεται ουσιαστικά νομισματικό dumping (Κίνα τα τελευταία 30 χρόνια).

 

Μη ξεχνάμε, ότι οι αστικές επαναστάσεις των προηγούμενων αιώνων έγιναν κυρίως για την κατάργηση της υπερφορολόγησης από τις ολιγαρχίες προς τις λαϊκές μάζες, που απαγόρευε τη διατήρηση επαρκούς μέρους του πλούτου που παρήγαγε με την εργασία ο πολίτης, και τον καταδίκαζε στη φτώχια. Αυτό δυστυχώς σιγά-σιγά αντιστρέφεται τα τελευταία χρόνια.

 

Η λειτουργία της παγκόσμιας οικονομίας όχι μόνο δεν φιλελευθεροποιήθηκε στα τελευταία 20 χρόνια, αλλά μετατράπηκε σε επιδοτούμενη για τις μεγάλες συγκεντρώσεις κεφαλαίων, από χρήματα απλών φορολογούμενων, ή από τη νομισματοποίηση των κινδύνων και των ζημιών τραπεζών με τη μορφή έκδοσης" ρευστότητος που υποτιμά εξίσου τον πλούτο ολόκληρων εθνικών κοινωνιών, για να απορροφήσουν λάθη ατελών και ανεξέλεγκτων χρηματο-οικονομικών εργαλείων όπως τα Over the Counter, καθώς αναδεικνύει η σε βάθος ανάλυση δεκαπέντε αμερικανών ακαδημαϊκών, εκ των καλύτερων οικονομολόγων του κόσμου.*

Aλλάζοντας τις ισορροπίες στη μεταβιομηχανική κοινωνία, ο συσσωρευμένος πλούτος (το "κεφάλαιο" δηλαδή) έγινε κατά πολύ ισχυρότερη πηγή περαιτέρω συσσώρευσης πλούτου από την παραγωγή, με αποτέλεσμα τη σταδιακή φτωχοποίηση της παγκόσμιας μεσαίας τάξης, που ουσιαστικά παρήγαγε την ευημερία πριν και κυρίως μετά τον Β'ΠΠ.

Δείτε ήδη τη μεσαία τάξη στην Αμερική καθώς και στον ευρωπαϊκό νότο. Ο ευρωπαϊκός βοράς θα ακολουθήσει σύντομα, ενώ η νεόκοπη κινεζική μεσαία τάξη ήδη υπόκειται σε σημαντικούς τριγμούς ως αποτέλεσμα της στεγαστικής φούσκας που βρίσκεται σε εξέλιξη εκεί, και τη μείωση της κινητικότητας εργαζόμενων εντός της τεράστιας αυτής χώρας. 

 

Η μεσαία τάξη υπόκειται ραγδαία φτωχοποίηση παγκοσμίως, με τελευταίο έναυσμα την Παγκόσμια Χρηματοπιστωτική Κρίση του 2008.

 

Δεν υπάρχει πιο ανελεύθερη πολιτική από εκείνη που παρεμβαίνει στη δυναμική ισορροπία εισροών- εκροών των Πολιτών και των Νοικοκυριών, εις ώφελος του Speculative κεφαλαίου, το οποίο “παίζει” στις κεφαλαιαγορές χωρίς να συμμετέχει ποτέ στη χρηματοδότηση της Πραγματικής Οικονομίας της παραγωγής προϊόντων, υπηρεσιών, και εξόρυξης πρώτων υλών. Τίποτε το βιώσιμο δεν υπάρχει σε αυτό.

 

Οι πολιτικές των στρεβλώσεων και της δημιουργίας τεχνητής ανισορροπίας, ανάμεσα στην Παραγωγή και τη Χρηματο-οικονομική Διαχείριση, απεμπόλησαν τη σύνδεση του πλούτου με την παραγωγή χρήσιμων προϊόντων και υπηρεσιών, και την παρέδωσαν σε σπεκουλαδόρικα hedge funds και στημένα παιχνίδια που κάποιος τρώει σχεδόν όλο το φαγητό σ'ένα τραπέζι, και το λογαριασμό αφήνει στους υπόλοιπους που έμειναν σχεδόν νηστικοί, όπου λέγοντας στο τέλος ένα απλό "μαζί τα φάγαμε" καθαρίζει.

Αυτό είναι το Πρόβλημα της μεσαίας τάξης σήμερα, παγκοσμίως. Δεν έχει να κάνει με την δημοσιονομική αδυναμία εθνικών οικονομιών όπως η Ελληνική, ούτε με τη διαφθορά οικονομιών όπως η Ιταλική, ούτε με το κόστος παραγωγής στην Κίνα ή τη Γερμανία, ούτε καν με την ένταση της κατανάλωσης στις ΗΠΑ. 

 

Η φτωχοποίηση και η προ των πυλών αναίμακτη ακύρωση των αστικών επαναστάσεων του 18ου αιώνα είναι πραγματικά αναπόφευκτη;  

 

Ή όχι;

 

*The Squam Lake Report: Fixing the Financial System, Kenneth R. French, Martin N. Baily, John 

Y. Campbell, John H. Cochrane, Douglas W. Diamond, Darrell Duffie, Anil K Kashyap, Frederic S. Mishkin, Raghuram G. Rajan, David S. Scharfstein, Robert J. Shiller,
Hyun Song Shin, Matthew J. 

Slaughter, Jeremy C. Stein, and René M. Stulz, ISBN: 9780691148847  

 

[Άρθρο μου από το περιοδικό "Νέα Πολιτική" του Ιουλίου 2013]