Αμοιβή του χρόνου εργασίας στον ιδιωτικό τομέα

Εισαγωγικά στοιχεία

Ως προϋπηρεσία νοείται τόσο ο χρόνος πραγματικής απασχόλησης του εργαζόμενου, όσο και ο χρόνος νόμιμης αναστολής της σχέσης εργασίας του (π.χ. ασθένεια, μητρότητα, απεργία, κ.λπ.). Η προϋπηρεσία του εργαζόμενου λαμβάνεται υπόψη για τον καθορισμό των νόμιμων αποδοχών του, αυτών, δηλαδή, που προβλέπονται από νόμο ή Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας (Σ.Σ.Ε.) ή Διαιτητικές Αποφάσεις (Δ.Α.). Η αναγνώριση της προϋπηρεσίας, οι μισθολογικές προσαυξήσεις και ο αριθμός των τριετιών που δικαιούται ο εργαζόμενος ορίζονται με τις Σ.Σ.Ε. ή τις Δ.Α. της ειδικότητας την οποία κατέχει ο εργαζόμενος.

Η καταβολή επιδόματος προϋπηρεσίας (οι λεγόμενες «τριετίες») κατοχυρώθηκε ως κατώτατο όριο προστασίας όλων των εργαζομένων ιδιωτικού δικαίου της χώρας με κανονιστική ισχύ (δηλαδή ισχύ νόμου), μαζί με τον κατώτατο μισθό/ημερομίσθιο από τις Εθνικές Γενικές Συλλογικές Συμβάσεις Εργασίας. Με διαδοχικές διατάξεις στις Εθνικές Γενικές Σ.Σ.Ε. από το 1975 και μετά, τα επιδόματα προϋπηρεσίας/τριετιών αυξήθηκαν σταδιακά μέσω ελεύθερων συλλογικών διαπραγματεύσεων και διαμορφώθηκαν ως εξής:

• Τρεις (3) τριετίες με προσαύξηση 10% για τους υπαλλήλους (συνολικά 30% για προϋπηρεσία 9 ετών και άνω) και
• έξι (6) τριετίες με προσαύξηση 5% για τους εργατοτεχνίτες (συνολικά 30% για προϋπηρεσία 18 ετών και άνω).

Ως προϋπηρεσία εργαζομένου θεωρείται, για τους υπαλλήλους, κάθε υπηρεσία που διανύθηκε στον ίδιο ή σε οποιοδήποτε εργοδότη σε θέση και ειδικότητα παρεμφερή και ανάλογη με αυτήν που κατέχουν. Για τους εργατοτεχνίτες για οποιαδήποτε ειδικότητα.

Η υποχρέωση καταβολής των προσαυξήσεων των τριετιών αποτελεί ζήτημα που ρυθμίζεται ευθέως από το νόμο, που παράγει νομική δέσμευση για καταβολή των επιδομάτων τριετιών, αφού οι αντίστοιχες νομοθετικές διατάξεις για τις τριετίες είναι νομικά δεσμευτικές για τους εργοδότες.

Με το άρθρο 33 του Ν. 5053/2023 , από 1/1/2024 ξεκίνησε να μετράει εκ νέου ο χρόνος προϋπηρεσίας που είχε παγώσει στις 14/2/2012, με βάση το άρθρο 4 της Πράξης του Υπουργικού Συμβουλίου με αριθμό 6/2012.

Σε όσες περιπτώσεις από Συλλογικές Συμβάσεις ή Διαιτητικές Αποφάσεις ή Νόμους προβλέπονται αυξήσεις μισθών ή ημερομισθίων, με μόνη προϋπόθεση την πάροδο συγκεκριμένου χρόνου εργασίας (επίδομα προϋπηρεσίας), ο χρόνος ξεκινά να μετρά εκ νέου στις 1/1/2024.

Αναπροσαρμογή των αποδοχών των εργαζομένων

Σύμφωνα με το άρθρο 33 του Ν. 5053/2023, «Αμοιβή του χρόνου προϋπηρεσίας στον ιδιωτικό τομέα και αναπροσαρμογή των αποδοχών των εργαζομένων - Κατάργηση του άρθρου 4 της υπ` αρ. 6/28-2-2012 Πράξης Υπουργικού Συμβουλίου »:

«1. Από την 1η/1/2024 αίρεται η αναστολή της ισχύος διατάξεων νόμων, κανονιστικών πράξεων, συλλογικών συμβάσεων ή διαιτητικών αποφάσεων, οι οποίες προβλέπουν αυξήσεις μισθών ή ημερομισθίων, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων περί υπηρεσιακών ωριμάνσεων, με μόνη προϋπόθεση την πάροδο συγκεκριμένου χρόνου εργασίας, όπως το επίδομα πολυετίας, το επίδομα χρόνου εργασίας, το επίδομα τριετίας και το επίδομα πενταετίας, η οποία επιβλήθηκε με το άρθρο 4 της υπ` αρ. 6/28-2-2012 Πράξης Υπουργικού Συμβουλίου (ΦΕΚ Α΄ 38), η οποία εκδόθηκε κατ` εξουσιοδότηση της παρ. 6 του άρθρου 1 τουΝ.4046/2012 (ΦΕΚ Α΄ 28)

2. Για την εφαρμογή των διατάξεων της παρ. 1, των οποίων η αναστολή αίρεται, ισχύουν τα εξής:

α) Η προϋπηρεσία κάθε εργαζομένου, που είχε προσληφθεί πριν από τη 14η/2/2012, όπως η προϋπηρεσία αυτή είχε διαμορφωθεί τη 14η/2/2012 οπότε και ανεστάλη η συμπλήρωσή της, συνεχίζει να συμπληρώνεται μετά από την 1η/1/2024.

β) Η προϋπηρεσία κάθε εργαζομένου, που προσλήφθηκε μετά από τη 14η/2/2012, ξεκινά να συμπληρώνεται μετά από την 1η/1/2024.

3. Ειδικώς για την προσαύξηση λόγω προϋπηρεσίας σε όσους εργαζόμενους αμείβονται με τον κατώτατο νομοθετημένο μισθό ή ημερομίσθιο, ως χρόνος προϋπηρεσίας αναγνωρίζεται ο χρόνος εξαρτημένης σύμβασης ή σχέσης εργασίας, που έχει διανυθεί σε οποιονδήποτε εργοδότη και σε οποιαδήποτε ειδικότητα πριν από τη 14η/2/2012 και μετά από την 1η/1/2024.

Η κατά τα ανωτέρω προσαύξηση λόγω προϋπηρεσίας καθορίζεται ως εξής:

α) Για τους υπαλλήλους με εξαρτημένη σχέση εργασίας, σε ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%) για κάθε τριετία προϋπηρεσίας και έως τρεις (3) τριετίες και συνολικά σε ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%) για προϋπηρεσία εννέα (9) ετών και άνω.

β) Για τους εργατοτεχνίτες, με εξαρτημένη σχέση εργασίας σε ποσοστό πέντε τοις εκατό (5%) για κάθε τριετία προϋπηρεσίας και έως έξι (6) τριετίες και συνολικά τριάντα τοις εκατό (30%) για προϋπηρεσία δεκαοκτώ (18) ετών και άνω.

4. Αν οι καταβαλλόμενες τακτικές αποδοχές είναι υπέρτερες των νόμιμων αποδοχών, οι αυξήσεις, οι προσαυξήσεις και τα ποσά εν γένει που προκύπτουν από την εφαρμογή των παρ. 1 έως 3, συμψηφίζονται με τη διαφορά που προκύπτει μεταξύ καταβαλλόμενων και νόμιμων αποδοχών, με την καταβολή της οποίας εξοφλούνται ολοσχερώς ή μερικώς.

5. Για το χρονικό διάστημα από τη 14η/2/2012 έως και την 31η/12/2023 καμία αξίωση δεν γεννάται, ούτε οφείλονται αυξήσεις μισθών ή ημερομισθίων, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων περί υπηρεσιακών ωριμάνσεων, με μόνη προϋπόθεση την πάροδο συγκεκριμένου χρόνου εργασίας, όπως αναφέρονται στις παρ. 1, 2 και 3, ούτε επιτρέπεται να υπολογιστεί προϋπηρεσία που έχει διανυθεί από τη 14η/2/2012 έως και την 31η/12/2023.

6. Από την 1η/1/2027, αν το ποσοστό της ανεργίας υπερβεί το δέκα τοις εκατό (10%), και μέχρι να διαμορφωθεί σε ποσοστό κάτω του δέκα τοις εκατό (10%), αναστέλλεται αυτοδικαίως η ισχύς των διατάξεων που αναφέρονται στην παρ. 1. Για την εφαρμογή του πρώτου εδαφίου λαμβάνεται υπόψη ο μέσος όρος του εθνικού ποσοστού ανεργίας των τελευταίων τεσσάρων τριμήνων, όπως αυτός αποτυπώνεται στην Έρευνα Εργατικού Δυναμικού της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.

7. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης δύναται να εξειδικεύεται η διαδικασία αυτοδίκαιης αναστολής ισχύος, την οποία προβλέπει το παρόν. Με Πράξη του Υπουργικού Συμβουλίου, μετά από ειδικά αιτιολογημένη εισήγηση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης και μετά από γνώμη των κοινωνικών εταίρων της παρ. 3 του άρθρου 134 του Κώδικα Ατομικού Εργατικού Δικαίου (Π.Δ. 80/2022, ΦΕΚ Α΄ 222), δύναται να αποφασίζονται οι όροι και προϋποθέσεις αναστολής της ισχύος του παρόντος και πέραν των περιπτώσεων εφαρμογής της παρ. 6, για τη διασφάλιση της σταθερότητας της εθνικής οικονομίας, λαμβανομένης υπόψη ιδίως της εξέλιξης της ανεργίας και του πληθωρισμού.

8. Από την 1η/1/2024, καταργείται το άρθρο 4 της υπ` αρ. 6/28-2-2012 Πράξης Υπουργικού Συμβουλίου.».

Καθορισμός κατώτατου μισθού για το έτος 2024

Σύμφωνα με το άρθρο 134Β, που προστέθηκε με το άρθρο 26 του Ν.5085/2024 (ΦΕΚ Α΄ 17/2-2-2024), για τη διεξαγωγή της διαδικασίας του άρθρου 134 κατά το έτος 2024, οι προθεσμίες της παρ. 4 και της περ. α) της παρ. 6 καθορίζονται ως εξής:

α) Η αποστολή έγγραφης πρόσκλησης από την Επιτροπή Συντονισμού της διαβούλευσης, κατά την υποπερ. βα) της περ. β) της παρ. 4 λαμβάνει χώρα έως την 5η Φεβρουαρίου 2024.

β) Η σύνταξη και η υποβολή της έκθεσης της υποπερ. βα) της περ. β) της παρ. 4 λαμβάνουν χώρα το αργότερο έως τη 19η Φεβρουαρίου 2024.

γ) Η διαβίβαση του υπομνήματος και της τεκμηρίωσης κάθε διαβουλευομένου από την Επιτροπή Συντονισμού της διαβούλευσης προς τους λοιπούς εκπροσώπους των κοινωνικών εταίρων, με πρόσκληση για προφορική διαβούλευση, κατά την υποπερ. βγ) της περ. β) της παρ. 4, λαμβάνει χώρα το αργότερο έως την 26η Φεβρουαρίου 2024.

δ) Η διαβίβαση όλων των υπομνημάτων και της τεκμηρίωσης των διαβουλευομένων, καθώς και της έκθεσης των εξειδικευμένων επιστημονικών και ερευνητικών φορέων στο Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (Κ.Ε.Π.Ε.) προς σύνταξη Σχεδίου Πορίσματος Διαβούλευσης, κατά την υποπερ. βδ) της περ. β) της παρ. 4, λαμβάνει χώρα το αργότερο έως την 1η Μαρτίου 2024.

ε) Το Σχέδιο του Πορίσματος Διαβούλευσης ολοκληρώνεται, κατά την υποπερ. βε) της περ. β) της παρ. 4, το αργότερο έως τη 15η Μαρτίου 2024.

στ) Η εισήγηση του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης προς το Υπουργικό Συμβούλιο, για τον καθορισμό του κατώτατου μισθού υπαλλήλων και του κατώτατου ημερομισθίου των εργατοτεχνιτών, κατά την περ. α) της παρ. 6, υποβάλλεται το αργότερο έως την 22α Μαρτίου 2024.

ζ) Κατά τα λοιπά, εφαρμόζονται οι παρ. 1 έως 6.».

Ειδικότερα, το άρθρο 134 για τις προθεσμίες της παρ. 4 αναφέρει:

«4. α) Η διαβούλευση συντονίζεται από τριμελή Επιτροπή αποτελούμενη από τον Πρόεδρο του Οργανισμού Μεσολάβησης και Διαιτησίας (Ο.ΜΕ.Δ.), ως Πρόεδρο, ένα πρόσωπο κύρους ως εκπρόσωπο του Υπουργού Οικονομικών και ένα πρόσωπο κύρους ως εκπρόσωπο του Υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, με τη γραμματειακή υποστήριξη των υπηρεσιών του Ο.ΜΕ.Δ..

β) Έργο της Επιτροπής Συντονισμού της διαβούλευσης είναι:

βα) η αποστολή έγγραφης πρόσκλησης εντός του τελευταίου δεκαημέρου του Φεβρουαρίου κάθε έτους προς εξειδικευμένους επιστημονικούς ερευνητικούς και λοιπούς φορείς, μεταξύ των οποίων, η Τράπεζα της Ελλάδος, η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία, η Δ.ΥΠ.Α., το Ινστιτούτο Εργασίας της Γ.Σ.Ε.Ε./Α.Δ.Ε.Δ.Υ. (ΙΝ.Ε.- Γ.Σ.Ε.Ε.), το Ινστιτούτο Ι.Μ.Ε.-Γ.Σ.Ε.Β.Ε.Ε., το Ινστιτούτο Βιομηχανικών και Οικονομικών Ερευνών (Ι.Ο.Β.Ε.), το Ινστιτούτο του Σ.Ε.Τ.Ε. (ΙΝ.Σ.Ε.Τ.Ε.), το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (Κ.Ε.Π.Ε.), ο Οργανισμός Μεσολάβησης και Διαιτησίας (Ο.ΜΕ.Δ.), το Ινστιτούτο Εμπορίου και Υπηρεσιών της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου (IN.ΕΜ.Υ. - Ε.Σ.Ε.Ε.) να συντάξουν έκθεση προς υποβολή έως την 31η Μαρτίου κάθε έτους, για την αξιολόγηση του ισχύοντος νομοθετημένου κατώτατου μισθού και ημερομισθίου με εκτιμήσεις για την προσαρμογή τους στις επίκαιρες οικονομικές συνθήκες λαμβάνοντας υπόψη τα οριζόμενα στην παρ. 2,

ββ) ο σχηματισμός φακέλου με τις ανωτέρω εκθέσεις των εξειδικευμένων επιστημονικών και ερευνητικών φορέων και των παραγόντων διαφοροποίησης του κατωτάτου μισθού και ημερομισθίου και αποστολή αυτού προς τους εκπροσώπους των κοινωνικών εταίρων της παρ. 3 του παρόντος, για την έκφραση της γνώμης τους, με υποβολή υπομνήματος και της κατά την κρίση τους τεκμηρίωσης για την αναπροσαρμογή του ισχύοντος νομοθετημένου κατώτατου μισθού και ημερομισθίου,

βγ) η διαβίβαση του υπομνήματος και της τεκμηρίωσης κάθε διαβουλευόμενου προς τους λοιπούς εκπροσώπους των κοινωνικών εταίρων της παρ. 3 του παρόντος, με πρόσκληση για προφορική διαβούλευση, το αργότερο μέχρι τη 15η Απριλίου κάθε έτους σε σχέση με την τυχόν αναπροσαρμογή του εκάστοτε ισχύοντος νομοθετημένου κατώτατου μισθού και ημερομισθίου,

βδ) η διαβίβαση όλων των υπομνημάτων και της τεκμηρίωσης των διαβουλευομένων της παρ. 3, καθώς και η έκθεση των εξειδικευμένων επιστημονικών, ερευνητικών φορέων της υποπερ. βα), το αργότερο μέχρι την 30ή Απριλίου κάθε έτους, στο Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (Κ.Ε.Π.Ε.), προς σύνταξη από αυτό του Σχεδίου Πορίσματος Διαβούλευσης, σε συνεργασία με επιτροπή αποτελούμενη από πέντε (5) ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες σε θέματα οικονομίας και κυρίως οικονομίας της εργασίας, κοινωνικής πολιτικής καθώς και εργασιακών σχέσεων, που ορίζονται δύο (2) από αυτούς από τον Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, δύο (2) από τον Υπουργό Οικονομικών και ένας (1) από τον Υπουργό Ανάπτυξης και Επενδύσεων, με κοινή απόφασή τους.

Ο ορισμός τους έχει διάρκεια τρία (3) έτη. Το Σχέδιο Πορίσματος Διαβούλευσης σχετικά με τις δυνατότητες προσαρμογής του νομοθετημένου κατώτατου μισθού και νομοθετημένου ημερομισθίου θα πρέπει να περιέχει ιδίως τη συστηματική καταγραφή των προτάσεων των διαβουλευομένων κοινωνικών εταίρων, τα σημεία συμφωνίας τους, τεκμηρίωση ως προς την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και της αγοράς εργασίας και τους παράγοντες που επιδρούν στον καθορισμό του προτεινόμενου νομοθετημένου κατώτατου μισθού και ημερομισθίου. Η γνώμη που θα διατυπώνεται στο Σχέδιο Πορίσματος Διαβούλευσης, μπορεί να αποκλίνει ή/και να διαφοροποιείται από τις εκθέσεις που υποβάλλονται από τους λοιπούς φορείς της υποπερ. βα) της παρούσας παραγράφου,

βε) το Σχέδιο του Πορίσματος Διαβούλευσης ολοκληρώνεται το αργότερο μέχρι την 31η Μαΐου κάθε έτους και διαβιβάζεται αμελλητί στην Επιτροπή Συντονισμού της διαβούλευσης, που ορίζεται ανωτέρω στην παρ. 4α του παρόντος, προς διαπίστωση της ολοκλήρωσης της διαδικασίας, και

βστ) το Σχέδιο του Πορίσματος Διαβούλευσης υποβάλλεται στον Υπουργό Οικονομικών και τον Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.».

Επίσης, το άρθρο 134 στην περ. α) της παρ. 6 αναφέρει:

«6. α) Εντός του τελευταίου δεκαπενθημέρου του μηνός Ιουνίου κάθε έτους ο Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων εισηγείται στο Υπουργικό Συμβούλιο, τον κατώτατο μισθό υπαλλήλων και το κατώτατο ημερομίσθιο των εργατοτεχνιτών, λαμβάνοντας υπόψη το Πόρισμα Διαβούλευσης, όπως αυτό υποβλήθηκε και συντάχθηκε κατά την ανωτέρω διαδικασία.».

Διευκρινίσεις σχετικά με την αμοιβή του χρόνου προϋπηρεσίας

Το Υπουργείο Εργασίας δημοσίευσε εγκύκλιο, που παρέχει διευκρινίσεις σχετικά με την αμοιβή του χρόνου προϋπηρεσίας στον ιδιωτικό τομέα και αναπροσαρμογή των αποδοχών των εργαζομένων. Ειδικότερα, στην εγκύκλιο 880/2023 του ΥΠ.Ε.Κ.Α. 06/10/23 «Παροχή διευκρινήσεων επί του άρθρου 33 του Ν.5053/2023 (ΦΕΚ Α΄ 158)», αναφέρονται τα ακόλουθα:

«Σύμφωνα με το άρθρο 33 του Ν. 5053/2023 (ΦΕΚ Α΄ 158), από την 1η/1/2024 αίρεται η αναστολή της ισχύος διατάξεων νόμων, κανονιστικών πράξεων, συλλογικών συμβάσεων ή διαιτητικών αποφάσεων, οι οποίες προβλέπουν αυξήσεις μισθών ή ημερομισθίων, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων περί υπηρεσιακών ωριμάνσεων, με μόνη προϋπόθεση την πάροδο συγκεκριμένου χρόνου εργασίας, όπως το επίδομα πολυετίας, το επίδομα χρόνου εργασίας, το επίδομα τριετίας και το επίδομα πενταετίας, η οποία επιβλήθηκε με το άρθρο 4 της υπ΄ αριθμ. 6/28-2-2012 Πράξης Υπουργικού Συμβουλίου. Το δε προαναφερθέν άρθρο της Π.Υ.Σ. 6/2012 (ΦΕΚ Α΄ 38), από την 1η/1/2024, καταργείται.

1. Για την εφαρμογή των ανωτέρω, των οποίων η αναστολή αίρεται, ισχύουν τα εξής:

α) Η προϋπηρεσία κάθε εργαζομένου, που είχε προσληφθεί πριν από τη 14η/2/2012, όπως η προϋπηρεσία αυτή είχε διαμορφωθεί τη 14η/2/2012 οπότε και ανεστάλη η συμπλήρωσή της, συνεχίζει να συμπληρώνεται μετά από την 1η/1/2024.

β) Η προϋπηρεσία κάθε εργαζομένου, που προσλήφθηκε μετά από τη 14η/2/2012, ξεκινά να συμπληρώνεται μετά από την 1η/1/2024.

2. Ο τρόπος απόδειξης της προϋπηρεσίας, που διανύθηκε ή θα διανυθεί στα ανωτέρω αναφερόμενα διαστήματα, εξαρτάται από το περιεχόμενο των περί προϋπηρεσίας διατάξεων της Συλλογικής Ρύθμισης Εργασίας (του Ν.1876/1990, όπως ισχύει) στην οποία, εκ της φύσης της εργασίας και τις λοιπές προϋποθέσεις που ορίζει ο νόμος, υπάγεται ο μισθωτός και η οποία δύναται να ρυθμίζει ειδικότερα τα ζητήματα της αναγνώρισης και προσμέτρησης της προηγούμενης εργασιακής εμπειρίας. Εάν δεν ρυθμίζεται διαφορετικά από ένα τέτοιο κείμενο Συλλογικής Ρύθμισης Εργασίας, ως προϋπηρεσία αναγνωρίζεται αυτή που διανύθηκε στον ίδιο ή σε άλλο εργοδότη, στην ίδια ειδικότητα.

3. Ειδικότερα, για όσους εργαζόμενους αμείβονται με τον κατώτατο νομοθετημένο μισθό ή ημερομίσθιο, ως χρόνος προϋπηρεσίας αναγνωρίζεται ο χρόνος εξαρτημένης σύμβασης ή σχέσης εργασίας, που έχει διανυθεί σε οποιονδήποτε εργοδότη και σε οποιαδήποτε ειδικότητα πριν από τη 14η/2/2012 και μετά από την 1η/1/2024. Η κατά τα ανωτέρω προσαύξηση λόγω προϋπηρεσίας καθορίζεται ως εξής:

α) Για τους υπαλλήλους με εξαρτημένη σχέση εργασίας, σε ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%) για κάθε τριετία προϋπηρεσίας και έως τρεις (3) τριετίες και συνολικά σε ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%) για προϋπηρεσία εννέα (9) ετών και άνω.

β) Για τους εργατοτεχνίτες, με εξαρτημένη σχέση εργασίας σε ποσοστό πέντε τοις εκατό (5%) για κάθε τριετία προϋπηρεσίας και έως έξι (6) τριετίες και συνολικά τριάντα τοις εκατό (30%) για προϋπηρεσία δεκαοκτώ (18) ετών και άνω.

4. Ο χρόνος εργασίας που έχει διανυθεί έως την 14/2/2012 (ή θα διανυθεί από 1/1/2024 και μετά) με καθεστώς μερικής απασχόλησης, λαμβάνεται υπόψη ως χρόνος προϋπηρεσίας για τους σκοπούς του άρθρου 33 του Ν.5053/2023, με τον ίδιο τρόπο που λαμβάνεται υπόψη και για τον συγκρίσιμο εργαζόμενο, δηλαδή τον αντίστοιχο εργαζόμενο πλήρους απασχόλησης της παρ. 2/β` του άρθρου 2 του Ν.3846/2010 (ΦΕΚ Α΄ 66) όπως ισχύει. Για τον υπολογισμό της προϋπηρεσίας αυτής, μερική απασχόληση που αντιστοιχεί στον κανονικό (νόμιμο ή συμβατικό) ημερήσιο χρόνο του ως άνω αναφερόμενου συγκρίσιμου εργαζόμενου, αντιστοιχεί σε μία ημέρα προϋπηρεσίας.

5. Συνεπεία των ανωτέρω:

5.1. Μισθωτός που προσελήφθη είτε πριν την 14η/2/2012 είτε μετά και δεσμεύεται σήμερα από Συλλογική Σύμβαση Εργασίας (Σ.Σ.Ε.) που βρίσκεται σε ισχύ, θα προσμετρηθεί η προϋπηρεσία του/της πριν την 14η/2/2012 και μετά την 1η/1/2024, με τους όρους και τις προϋποθέσεις που αναφέρονται στην παρ. 2 της παρούσας.

5.2. Μισθωτός που προσελήφθη είτε πριν την 14η/2/2012 είτε μετά και δεν δεσμεύεται σήμερα από ισχύουσα Σ.Σ.Ε., θα προσμετρηθεί η προϋπηρεσία του/της πριν την 14η/2/2012 και μετά την 1η/1/2024, κατά τα οριζόμενα στην παρ. 3 της παρούσας, σε οποιονδήποτε εργοδότη και σε οποιαδήποτε ειδικότητα.

6. Αν οι καταβαλλόμενες τακτικές αποδοχές είναι υπέρτερες των νόμιμων αποδοχών, οι αυξήσεις, οι προσαυξήσεις και τα ποσά εν γένει που προκύπτουν από την εφαρμογή των ανωτέρω, συμψηφίζονται με τη διαφορά που προκύπτει μεταξύ καταβαλλόμενων και νόμιμων αποδοχών, με την καταβολή της οποίας εξοφλούνται ολοσχερώς ή μερικώς.

7. Για το δε χρονικό διάστημα από τη 14η/2/2012 έως και την 31η/12/2023 καμία αξίωση δεν γεννάται, ούτε οφείλονται αυξήσεις μισθών ή ημερομισθίων, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων περί υπηρεσιακών ωριμάνσεων, με μόνη προϋπόθεση την πάροδο συγκεκριμένου χρόνου εργασίας, όπως αναφέρονται ανωτέρω, ούτε επιτρέπεται να υπολογιστεί προϋπηρεσία που έχει διανυθεί από τη 14η/2/2012 έως και την 31η/12/2023.».

Εν κατακλείδι

Από την 1η/1/2024 καταργείται με την παρ. 8 του άρθρου 33του Ν. 5053/2023 (ΦΕΚ Α΄ 158) η διάταξη του άρθρου 4 της Π.Υ.Σ. 6/2012 για την οριζόντια αναστολή κάθε κανονιστικής διάταξης, βάσει της οποίας προβλεπόταν η προσαύξηση των αποδοχών των εργαζομένων λόγω προϋπηρεσίας.

Η κατάργηση αυτή δεν είναι οριστική, καθώς το ίδιο άρθρο 33 στις παρ. 6 και 7 ορίζει ότι, σε τρία χρόνια, δηλαδή την 1η/1/2027, θα ανασταλεί αυτοδικαίως η προσαύξηση των αποδοχών των εργαζομένων. λόγω προϋπηρεσίας, εφόσον η ανεργία υπερβεί το 10% και μέχρι να διαμορφωθεί σε ποσοστό κάτω του 10%. Επίσης, με Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου μπορούν να αποφασίζονται και σε κάθε άλλη περίπτωση οι όροι αναστολής της προσαύξησης των αποδοχών με τα επιδόματα προϋπηρεσίας, λαμβάνοντας ιδίως υπόψη την εξέλιξη της ανεργίας και του πληθωρισμού, στο πλαίσιο της διαδικασίας καθορισμού του κατώτατου μισθού/ημερομισθίου μονομερώς από την Κυβέρνηση, όπως προβλέφθηκε με μνημονιακή διάταξη το 2012 (Ν. 4093/2012).

Οι ρυθμίσεις για την καταβολή επιδόματος προϋπηρεσίας αποτελούν διαχρονικά σταθερό σημείο αναφοράς για τη ρύθμιση των αποδοχών και την προσαύξησή τους με βάση την προϋπηρεσία των εργαζομένων, μέσω των υπόλοιπων ειδών Σ.Σ.Ε., δηλαδή των κλαδικών, των ομοιοεπαγγελματικών και των επιχειρησιακών, οι οποίες μπορεί να περιέχουν ρυθμίσεις για την καταβολή επιδομάτων με συντομότερο χρόνο προϋπηρεσίας (π.χ. στη διετία, στο έτος, κ.λπ.), είτε υψηλότερες αποδοχές και προσαυξήσεις, λόγω προϋπηρεσίας.

Τέλος, θα πρέπει η άρση της επιβληθείσας με το άρθρο 4 της μνημονιακής Π.Υ.Σ. 6/2012 αναστολής χορήγησης των πολυετιών, η οποία επαναλήφθηκε για τις τριετίες του κατώτατου μισθού/ημερομισθίου με το Ν.4093/2012 να είναι πραγματική, με αναδρομικότητα από τότε που επιβλήθηκε και χωρίς όρους και προϋποθέσεις, που χάνονται μέσα στις στρεβλώσεις αλληλοαναιρούμενων ρυθμίσεων και εντείνουν τις ανισότητες μεταξύ των εργαζομένων που ενδεχομένως τους οδηγήσουν σε δικαστικές διεκδικήσεις.

Το κείμενο αποτελεί απόσπασμα από το ομότιτλο άρθρο του κ. Βασιλείου Παπαβασιλείου που δημοσιεύθηκε στο τεύχος Ιουλίου-Αυγούστου 2024 του περιοδικού Epsilon7. Στο πλήρες άρθρο, μεταξύ άλλων, γίνεται αναφορά και στη μη καταβολή προσαυξήσεων λόγω προϋπηρεσίας και στον τρόπο απόδειξης της προϋπηρεσίας.