Ποιες υποθέσεις παραγράφονται στο τέλος του 2022

Χιλιάδες υποθέσεις φορολογίας εισοδήματος, ακίνητων, ΦΠΑ, και άλλων φόρων θα παραγραφούν σε τρεις μήνες, με την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ), να μην μπορεί πλέον να διεκδικήσει τις οφειλές.

Σημειώνεται πως πρόκειται για τις εξής φορολογικές υποθέσεις:

• Οι φορολογικές υποθέσεις της χρήσης 2016 (φορολογίας εισοδήματος και ΦΠΑ), για τις οποίες είχαν υποβληθεί αρχικές εμπρόθεσμες δηλώσεις ή είχαν υποβληθεί αρχικές εκπρόθεσμες δηλώσεις το αργότερο μέχρι τις 31-12-2021.
• Οι υποθέσεις φορολογίας εισοδήματος που αφορούσαν στη χρήση του 2013, αλλά οι επιτηδευματίες υπέβαλαν εκπρόθεσμα τις φορολογικές δηλώσεις. Για τις συγκεκριμένες υποθέσεις η βασική προθεσμία παραγραφής έφτανε στα οκτώ έτη.
• Οι υποθέσεις φορολογίας εισοδήματος και ΦΠΑ της χρήσης του 2011,για τις οποίες προέκυψαν «συμπληρωματικά» στοιχεία, όπως για παράδειγμα εικονικά τιμολόγια και επομένως υπάρχουν ενδείξεις ότι αποκρύφτηκε εισόδημα και υπήρξε περίπτωση φοροδιαφυγής. Σε αυτή την περίπτωση , ο χρόνος της μη παραγραφής ήταν η δεκαετία.
• Οι υποθέσεις ΦΠΑ της φορολογικής χρήσης του έτους 2011 για τις οποίες δεν υποβλήθηκε εκκαθαριστική δήλωση ΦΠΑ. Για τις υποθέσεις αυτές ίσχυε δεκαετής περίοδος παραγραφής.
• Οι υποθέσεις του έτους 2006. Στις περιπτώσεις που για κάποιο έτος δεν υποβλήθηκε δήλωση φορολογίας εισοδήματος ή υποβλήθηκε εκπρόθεσμη αρχική δήλωση φορολογίας εισοδήματος, η προθεσμία παραγραφής είναι 15ετής. Αυτό σημαίνει ότι η εφορία είχε το δικαίωμα να διενεργήσει ελέγχους και να επιβάλει πρόστιμα και προσαυξήσεις, μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2022. Μάλιστα, με βάση απόφαση του ΣτΕ, η 15ετία είναι το μέγιστο χρονικό όριο παραγραφής, ακόμη και αν υποβληθεί εκπρόθεσμη δήλωση.

Σε συνέχεια των ανωτέρω η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) τροποποίησε τις οδηγίες που είχε εκδώσει προς τις εφορίες, θέτοντας νέα κριτήρια επιλογής για το ποιες υποθέσεις θα πρέπει να ελεγχθούν κατά προτεραιότητα. Αφορά κυρίως υποθέσεις για τις οποίες έχουν εκδοθεί φύλλα ελέγχου, αλλά δεν έχουν εκδοθεί οριστικές πράξεις διορθωτικού προσδιορισμού φόρων και προστίμων.

Η απόφαση της ΑΑΔΕ. Ουσιαστικά, η ΑΑΔΕ αποφάσισε ότι θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στον έλεγχο των υποθέσεων που

α) είτε δεν έχουν ακόμα παραγραφεί, δηλ. δεν έχει παρέλθει ακόμα η πενταετία (χρήσεις 2011 και μετά)

β) είτε εμπίπτουν στις περιπτώσεις όπου ρητά προβλέπεται από τον ίδιο τον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος παράταση της παραγραφής: π.χ. σε περίπτωση μη υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, ύπαρξης συμπληρωματικών στοιχείων, καθώς και περιπτώσεις φοροδιαφυγής, όπου ο προβλεπόμενος από τον ΚΦΕ χρόνος παραγραφής επεκτείνεται σε δέκα (10), δεκαπέντε (15) και σε είκοσι (20) έτη αντίστοιχα.

Ειδικότερα, με βάση την προαναφερόμενη απόφαση της ΑΑΔΕ, οι ακόλουθες εκκρεμείς υποθέσεις θα ελεγχθούν κατά προτεραιότητα:

Χρήση 2001 και επόμενες: Ελέγχονται εφόσον δεν έχει υποβληθεί δήλωση στη φορολογία εισοδήματος, αφού στην περίπτωση αυτή ισχύει 15ετής παραγραφή.

Χρήση 2006 και επόμενες. Ελέγχονται και εφόσον από συμπληρωματικά στοιχεία που περιήλθαν σε γνώση των φορολογικών αρχών εξακριβώνεται ότι το εισόδημα του φορολογουμένου υπερβαίνει αυτό που είχε δηλωθεί. Στην περίπτωση αυτή ισχύει 10ετής παραγραφή.

Χρήση 2008 και επόμενες: Ελέγχονται και εφόσον συντρέχει περίπτωση φοροδιαφυγής, εικονικών/πλαστών τιμολογίων, κλπ. Στην περίπτωση ισχύει 20ετής παραγραφή.

Χρήση 2011 και επόμενες: δεδομένου ότι για τις χρήσεις αυτές δεν έχει παρέλθει η πενταετία, δεν έχουν ακόμα παραγραφεί.

Επισημαίνεται ότι τα παραπάνω ισχύουν για τις φορολογίες εισοδήματος και ΚΒΣ, καθώς για τις φορολογίες ΦΠΑ, κεφαλαίου και τελών χαρτοσήμου ισχύουν διαφορετικοί χρόνοι παραγραφής (για τις χρήσεις προ του 2014).

Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι η συνέχιση η μη του ελέγχου θα κριθεί κατά περίπτωση λαμβάνοντας υπόψη αν συντρέχουν λόγοι παράτασης της παραγραφής για κάθε εξεταζόμενη χρήση. Για παράδειγμα η χρήση 2010 γενικά φαίνεται να μην ελέγχεται (κατά προτεραιότητα) εκτός αν κριθεί ότι υφίστανται νέα συμπληρωματικά στοιχεία ή φοροδιαφυγή ή εάν δεν έχει υποβληθεί φορολογική δήλωση.

Συμπεράσματα. Ουσιαστικά με την ανωτέρω απόφασή της η ΑΑΔΕ φαίνεται να αποδέχεται (σύμφωνα και με την πρόσφατη νομολογία του ΣτΕ) ότι:

• Ολες οι υποθέσεις φορολογίας εισοδήματος μέχρι και το 2005 έχουν παραγραφεί, εφόσον έχει υποβληθεί φορολογική δήλωση από τον φορολογούμενο.
• Οι χρήσεις από το 2006 έως το 2010 (εφόσον έχει υποβληθεί φορολογική δήλωση) μπορούν να ελεγχθούν μόνο εφόσον υπάρχουν συμπληρωματικά στοιχεία. Συνεπώς οι εντολές ελέγχου που εκδόθηκαν –παρανόμως βάσει της απόφασης του ΣτΕ– σωρηδόν χωρίς να βασίζονται (πάντα) σε συμπληρωματικά στοιχεία, πιθανόν να μην υλοποιηθούν τελικά.

Ωστόσο, ειδικότερα σε περιπτώσεις φοροδιαφυγής/πλαστών, εικονικών, κλπ. για τη χρήση 2008 και μετά ισχύει η 20ετής παραγραφή.